Indus Valley Water : ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਸਿੰਧ ਜਲ ਸਮਝੌਤੇ ਤਹਿਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਿੰਧ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਸੰਧੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਚਨਾਬ ਨਦੀ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਾਈਡਰੋ ਪਾਵਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਬਾਰੇ ਰਾਖਵੇਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿਚ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਇਸ ਬੈਠਕ ਵਿਚ ਇੰਡੀਅਨ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਪੀ ਕੇ ਸਕਸੈਨਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਕੇਂਦਰੀ ਜਲ ਕਮਿਸ਼ਨ, ਕੇਂਦਰੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਸਿਟੀ ਅਥਾਰਟੀ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਡ੍ਰੋ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਪਾਵਰ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਹੋਣਗੇ। ਜਦੋਂਕਿ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਵਫ਼ਦ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਇਸ ਦੇ ਸਿੰਧ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸਯਦ ਮੁਹੰਮਦ ਮੇਹਰ ਅਲੀ ਸ਼ਾਹ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਵਫ਼ਦ ਗੱਲਬਾਤ ਲਈ ਸੋਮਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ 1960 ਦੀ ਸਿੰਧ ਜਲ ਸਮਝੌਤੇ ਤਹਿਤ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਵਗਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਦੀ 33 ਮਿਲੀਅਨ ਏਕੜ ਫੁੱਟ (ਐਮਏਐਫ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਸਤਲੁਜ, ਬਿਆਸ ਅਤੇ ਰਾਵੀ ਦਰਿਆ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਵਹਿ ਰਹੇ ਸਿੰਧ, ਜੇਹਲਮ ਅਤੇ ਚੇਨਾਬ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਲਾਨਾ ਲਗਭਗ 135 ਐਮਏਐਫ ਹੈ।
ਸੰਧੀ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਵਗਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਉੱਤੇ ਕੁਝ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪਣਬਿਜਲੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਤਹਿਤ, ਭਾਰਤ ਚਨਾਬ ਸਣੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦਰਿਆਵਾਂ ‘ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਲਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਵੀ ਸੂਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਨਾਬ ਦੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਕਸੈਨਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸੰਧੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ ।
