ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਡੇਢ ਸਾਲ ਤੋਂ ਬੰਦ ਪਿਆ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਮਾਰਕ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਕੱਲ੍ਹ 28 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 6.25 ਵਜੇ ਇਸ ਦਾ ਵਰਚੁਅਲੀ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਨਗੇ।
13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵਿਖੇ ਕਤਲੇਆਮ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਕਤਲੇਆਮ ਨੂੰ 102 ਸਾਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ 100 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਡੂੰਘਾ ਅਫਸੋਸ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ। ਅੱਜ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨਕ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਵੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ 20 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਕੁਝ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਪੂਰਾ ਹੋਣਾ ਸੀ, ਪਰ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੋ ਗਈ. ਹੁਣ ਤਕਰੀਬਨ ਡੇਢ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੁਬਾਰਾ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਵੀ ਨਵੇਂ ਰੂਪ ਵਿੱਚ. ਆਓ ਵੇਖੀਏ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦਾ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ …
ਜ਼ਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ, ਜੋ ਸ਼ਾਮ 5 ਵਜੇ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਹੁਣ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਰਹੇਗਾ। ਇਥੇ ਲਾਈਟ ਐਂਡ ਸਾਊਂਡ ਸ਼ੋਅ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਅਮਿਤਾਭ ਬੱਚਨ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਾਈਟ ਐਂਡ ਸ਼ੋਅ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਹੁਣ ਇੱਕ ਡਿਜੀਟਲ ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਗੈਲਰੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਲਗਭਗ 80 ਲੋਕ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਹੁਣ ਜ਼ਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਐਂਟ੍ਰੈਂਸ ‘ਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹੀ ਤੰਗ ਰਸਤਾ ਹੈ ਜਿੱਥੋਂ ਜਨਰਲ ਡਾਇਰ ਨੇ ਫੌਜ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਹੁਣ ਖੂਬਸੂਰਤ ਹੱਸਦੇ ਅਤੇ ਖੇਡਦੇ ਲੋਕ ਦਿਖਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ ਜੋ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਨੂੰ ਵਿਸਾਖੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਹੱਸਦੇ ਹੋਏ ਜ਼ਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ।
ਜ਼ਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੇ ਸਾਕੇ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਤਿੰਨ ਗੈਲਰੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਗੈਲਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਅੱਜ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਉੱਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤਸੀਹਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣੂ ਹੋਏਗੀ। ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦੇ ਕਿੱਸੇ ਵੀ ਦੇਖੋਗੇ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹੋਗੇ ਵੀ। ਇੱਕ ਗੈਲਰੀ ਇੱਕ ਬੁਲੇਕ ਮਾਰਕ ਲੱਗੀ ਗੈਲਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਜਿਥੇ ਇਸ ਕਤਲੇਆਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੀ-ਕੀ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਡਾਇਰ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਬਚਾਇਆ ਆਦਿ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੇ ਜ਼ਾਲਮ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਘਿਨਾਉਣਾ ਕਤਲੇਆਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਖੂਹ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਪਾਰਕ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮੁਰੰਮਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਫਿਰ ਇਸ ਖੂਹ ‘ਤੇ ਛੱਤ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਸ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਖੂਹ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਗੈਲਰੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਖੂਹ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਖੂਹ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਅੱਗੇ ਜਾ ਕੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਕੰਧ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗੀ। ਇਹ ਉਹ ਕੰਧ ਹੈ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਗੋਲੀਆਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਅਜੇ ਵੀ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਅੱਜ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮਾਰੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਅਤੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕੇ। ਇਸ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਧ ਅੱਗੇ ਰੇਲਿੰਗ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਤਾਂਜੋ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਸਕਣ, ਪਰ ਛੂਹ ਨਾ ਸਕਣ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ ਵਿਵਾਦ : ਹੁਣ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਛਿੜੀ Comment War, ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਮੁਰਾਦ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕੀਤੀ ਇਹ ਅਪੀਲ
ਪਾਰਕ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬਣੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਅਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤਬਦੀਲੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਅਜਿਹਾ ਖੂਬਸੂਰਤ ਪਾਰਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਬੈਠ ਕੇ ਘੰਟਿਆਂ ਬੱਧੀ ਇਸ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਵੇਖਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਲਾਟ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਫੁਹਾਰੇ ਦੀ ਥਾਂ ਪਾਣੀ ਭਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ‘ਤੇ ਤੈਰਨ ਵਾਲੇ ਫੁੱਲ ਪੱਤੇ ਲਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਪਾਰਕ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵੀ ਫੁੱਲ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਬਗੀਚੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂਜੋ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਤਾਂ ਦੇਣ ਨਾਲ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦਾ ਵੀ ਆਨੰਦ ਮਾਨਣ।
