ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਦਾ ਸੰਕਟ ਡੂੰਘਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੋਲੇ ਦੇ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ‘ਤੇ ਪਵੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਿਜਲੀ ਕੋਲੇ ਤੋਂ ਹੀ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਊਰਜਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਜਲਦੀ ਹੀ ਇਸ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਰ ਇਹ ਸੰਕਟ ਕਿਉਂ ਆਇਆ, ਇਸਦੇ ਚਾਰ ਕਾਰਨ ਹਨ …
- ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧੀ ਹੈ।
- ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਦੀਆਂ ਖਾਨਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਕੋਲੇ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।
- ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕੋਲੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧੀਆਂ। ਇਸ ਨਾਲ ਘਰੇਲੂ ਕੋਲੇ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਵਧੀ ਗਈ।
- ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਲੇ ਦਾ ਸਟਾਕ ਨਾ ਰੱਖਣਾ।
ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ ਵਧੀ…
ਕੋਵਿਡ ਦੀ ਦੂਜੀ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ ਵਧੀ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ‘ਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ 4 ਅਰਬ ਯੂਨਿਟ ਖਪਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦਾ 65% ਤੋਂ 70% ਕੋਲੇ ਤੋਂ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਕੋਲੇ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਵਧੀ ਹੈ।
2019 ਵਿੱਚ ਅਗਸਤ-ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ 106.6 ਅਰਬ ਯੂਨਿਟ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਅਗਸਤ-ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ 124.2 ਬੀਯੂ ਦੀ ਖਪਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੋਲੇ ਤੋਂ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ 2019 ਵਿੱਚ 61.91% ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 66.35% ਹੋ ਗਿਆ। ਅਗਸਤ-ਸਤੰਬਰ 2019 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਉਸੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਦੀ ਖਪਤ ਵਿੱਚ 18% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਮਾਰਚ 2021 ਵਿੱਚ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆਈ ਕੋਲੇ ਦੀ ਕੀਮਤ 60 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਟਨ ਸੀ, ਜੋ ਸਤੰਬਰ-ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਕੇ 160 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਟਨ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਲੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਘਟੀ ਹੈ। ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਕੋਲੇ ਤੋਂ ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਨ 2019 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 43.6% ਘਟਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਪ੍ਰੈਲ ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ 2021 ਦੇ ਵਿੱਚ ਘਰੇਲੂ ਕੋਲੇ ਦੀ 17.4 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਦੀ ਵਾਧੂ ਮੰਗ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ :
Chana Chaat Recipe | ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਚਨਾ ਚਾਟ | Chatpati Chaat | Indian Street Food
ਸਰਕਾਰ ਕੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ?
- ਕੋਲੇ ਦੇ ਸਟਾਕ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ ਬਿਜਲੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ 27 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕੋਰ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਟੀਮ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਟੀਮ ਹਫਤੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਕੋਲੇ ਦੇ ਸਚਾਕ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਸੀਈਓ, ਪੋਸਕੋ, ਰੇਲਵੇ ਅਤੇ ਕੋਲ ਇੰਡੀਆ ਲਿਮਟਿਡ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਬਿਜਲੀ ਸੰਕਟ, PSPCL ਦੀ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ, ਦੇਖੋ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਚੰਨੀ ਸਰਕਾਰ
- ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਦੀ 9 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮੀਟਿੰਗ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਕੋਲ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 1.501 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਕੋਲਾ ਭੇਜਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖਪਤ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਅਗਲੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ 1.6 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਮਿਥਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
