legendary singer lata mangeshkar : ਸਵਰ ਕੋਕਿਲਾ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦਾ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ 92 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ 8 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਕੋਵਿਡ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਬ੍ਰੀਚ ਕੈਂਡੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਸਪਤਾਲ ‘ਚ ਕਾਫੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਅੱਜ ਸਵੇਰੇ 8:12 ਵਜੇ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਇੰਡਸਟਰੀ ਵਿੱਚ 30,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਅੱਜ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਸੰਦੀਦਾ ਗਾਇਕਾ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਾ ਜਾਦੂ ਅੱਜ ਵੀ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਹੋਵੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਲਤਾ ਜੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਪਸੰਦ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਪਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਹੋਣਗੇ ਕਿ ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਰਾਣੀ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਤਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਕਾਰਨ ਨਾਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਲਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਲਈ ਨਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਪਤਲੀ ਅਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਦੱਸਦਿਆਂ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਲਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਲਈ ਠੁਕਰਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਐਸ ਮੁਖਰਜੀ ਸੀ।
ਗੱਲ ਉਦੋਂ ਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਲਤਾ ਜੀ ਦੇ ਗੁਰੂ ਗੁਲਾਮ ਹੈਦਰ ਸਾਹਬ ਨੇ ਅਦਾਕਾਰ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਕਾਮਿਨੀ ਕੌਸ਼ਲ ਦੀ ਫਿਲਮ ‘ਸ਼ਹੀਦ’ ਲਈ ਲਤਾ ਜੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਫਿਲਮ ਮੇਕਰ ਐੱਸ ਮੁਖਰਜੀ ਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁਖਰਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਫਿਲਮ ‘ਚ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬਹੁਤ ਪਤਲੀ ਹੈ। ਐਸ ਮੁਖਰਜੀ ਤੋਂ ਅਸਵੀਕਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗੁਰੂ ਗੁਲਾਮ ਹੈਦਰ ਸਹਿਬ ਨੇ ਦੁਬਾਰਾ ਲਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕੰਮ ‘ਤੇ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੈਦਰ ਸਾਹਬ ਖੁਦ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਅਤੇ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨਾਲ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੋਕਲ ਟਰੇਨ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਹੈਦਰ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾ ਦਲੀਪ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਲਤਾ ਜੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਾਈ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਮਿਲ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਲਤਾ ਜੀ ਨੇ ਗਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਦਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਰਾਠੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ‘ਚੋਂ ਦਾਲ ਭਾਟ ਦੀ ਮਹਿਕ ਆ ਰਹੀ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਦਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਆਪਣੀ ਟਿੱਪਣੀ ਰਾਹੀਂ ਲਤਾ ਜੀ ਦੇ ਉਚਾਰਣ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਦਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਇਸ ਟਿੱਪਣੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਤਾ ਜੀ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਉਚਾਰਨ ਠੀਕ ਕੀਤਾ। ਨੋਟਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ, ਜੋ ਕਿ ਸੁਰ ਵਿੱਚ ਪੱਕੀ ਸੀ, ਨੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਤੋਂ ਸਬਕ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਨਾ ਸਿਰਫ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਈ। ਅੱਜ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨੂੰ ਸਵਰ ਕੋਕਿਲਾ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਫਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ‘ਚ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦੀ ਬਦੌਲਤ ਅੱਜ ਉਹ ਉਸ ਮੁਕਾਮ ‘ਤੇ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਵੱਸ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਾਲ 2011 ‘ਚ ਲਤਾ ਜੀ ਨੇ ਆਖਰੀ ਵਾਰ ‘ਸਤਰੰਗੀ ਪੈਰਾਸ਼ੂਟ’ ਗੀਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਉਹ ਗਾਇਕੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹਨ।
