dilip kumar passed away : ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਦਿੱਗਜ ਅਦਾਕਾਰ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਹੁਣ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਦਾਕਾਰੀ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਕਮਾਇਆ। ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਕੈਰੀਅਰ ਵਿਚ ਕੁੱਲ 65 ਫਿਲਮਾਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹਰ ਫਿਲਮਾਂ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿਚ ਇਕ ਅਮਿੱਟ ਛਾਪ ਛੱਡੀ। ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਜਨਮ 11 ਦਸੰਬਰ 1922 ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਮ ਯੂਸਫ਼ ਸਰਵਰ ਖਾਨ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਜਨਮ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਰਵਰ ਖਾਨ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਦਿੱਗਜ ਅਭਿਨੇਤਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕਦੇ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਦਿ ਸਬਸਟਨ ਐਂਡ ਦਿ ਪਰਛਾਵਾਂ’ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕਈ ਕਿੱਸੇ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸਨੇ ਯੂਸਫ਼ ਸਰਵਰ ਖਾਨ ਦੀ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵੀ ਲਿਖੀ ਹੈ। ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਯੂਸਫ਼ ਸਰਵਰ ਖਾਨ ਇੱਕ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਆਰਮੀ ਕੈਂਟ ਵਿਖੇ ਲੱਕੜ ਦੀਆਂ ਬਿੱਲੀਆਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਹਰ ਇਕ ਦਿਨ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਦਾਦਰ ਜਾਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।
ਇਕ ਦਿਨ ਉਹ ਚਰਚਗੇਟ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਇਕ ਲੋਕਲ ਟ੍ਰੇਨ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਉਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦੇ ਇੱਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ, ਡਾ ਮਸਾਣੀ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਮਸਾਣੀ ਬੰਬੇ ਟਾਕੀਜ਼ ਦੀ ਮਾਲਕਣ ਦੇਵੀਕਾ ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਦਿਲੀਪ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਕੋਈ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਮੁਲਾਕਾਤ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਦਲਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਉਸ ਸਮੇਂ ਬਾਂਬੇ ਟਾਕੀਜ਼ ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦਾ ਇੱਕ ਸਫਲ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਣ ਘਰ ਸੀ। ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ‘ਦਿ ਸਬਸਟੈਂਸ ਐਂਡ ਦਿ ਪਰਛਾਵਾਂ’ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਡਾ.ਮਸਾਣੀ ਨਾਲ ਦੇਵੀਕਾ ਰਾਣੀ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਪਹੁੰਚੇ।
ਇਸ ਮੁਲਾਕਾਤ ਵਿੱਚ, ਡਾ ਮਸਾਣੀ ਨੇ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਨਾਲ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਨੇ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਉਰਦੂ ਜਾਣਦੀ ਹੈ।
ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਮਸਾਣੀ ਦੇਵੀਕਾ ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਦੱਸਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਦੇਵਿਕਾ ਉਸਨੂੰ ਕਲਾਕਾਰ ਬਣਨ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਨੇ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ,ਕੀ ਉਹ ਅਦਾਕਾਰ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਉਸਨੇ ਅਭਿਨੇਤਾ ਨੂੰ ਮਹੀਨਾਵਾਰ 1250 ਰੁਪਏ ਫੀਸ ਵੀ ਅਦਾ ਕੀਤੇ।
ਇਹ ਸੁਣਦਿਆਂ ਹੀ, ਡਾ. ਮਸਾਣੀ ਨੇ ਦਿਲੀਪ ਨੂੰ ਹਾਂ ਕਹਿਣ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਅਭਿਨੇਤਾ ਨੇ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਕੋਈ ਕਲਾਤਮਕ ਤਜਰਬਾ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੀ ਸਮਝ ਹੈ। ਇਸ ‘ਤੇ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਨੇ ਦਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਫਲਾਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬਾਰੇ ਕਿੰਨਾ ਪਤਾ ਹੈ? ਇਸ ਬਾਰੇ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਹਾਂ, ਮੈਂ ਸਿੱਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
‘ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਨੇ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, ‘ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਜਵਾਨ, ਵਧੀਆ ਦਿੱਖ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਕਲਾਕਾਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚ ਇਕ ਚੰਗੇ ਕਲਾਕਾਰ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵੇਖਦਾ ਹਾਂ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਫੀਸ 1250 ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਦੇਵੀਕਾ ਰਾਣੀ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਬੰਬੇ ਟਾਕੀਜ਼ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।
ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਿਆਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ‘ਉਸਨੇ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਉੱਤਮ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਸਫ਼, ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਲਾਂਚ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ।
ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਕੋਈ ਮਾੜਾ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਾਮ ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਾਣਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਕ ਤੁਹਾਡੀ ਰੋਮਾਂਟਿਕ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜਨਗੇ।
ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਇਕ ਚੰਗਾ ਨਾਮ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਮ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਇਹ ਨਾਮ ਅਚਾਨਕ ਮੇਰੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਇਆ। ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨਾਮ ਬਾਰੇ ਕਿਵੇਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋ? ‘ ਦੇਵੀਕਾ ਰਾਣੀ ਦੀ ਇਹ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਬਦਲਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਨਾਮ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਹੈ ਪਰ ਕੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਸੱਚਮੁੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ? ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਸੋਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨਤੀਜੇ’ ਤੇ ਪਹੁੰਚੀ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦਾ ਨਾਮ ਉਥੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ‘ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਸ਼ੀਧਰ ਮੁਖਰਜੀ ਦੇ ਰਾਜ਼ੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਸਫ ਸਰਵਰ ਖਾਨ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਲਈ ਇਕ ਨਾਮ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆਂ ਤੇ ਛਾਅ ਗਏ।
