rebelling against Saudi Arabia: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਮਿੱਤਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜਨਤਕ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦਿਆਂ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਹਫਤੇ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਾਹ ਮਹਿਮੂਦ ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੇਆਮ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਤਾਂ ਹਰ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਸਾਊਦੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਹਿਕਾਰਤਾ ਸੰਗਠਨ (ਓਆਈਸੀ) ਦੀ ਅਸਮਰੱਥਾ’ ਤੇ ਸਵਾਲ ਚੁੱਕੇ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ। ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਨੇ ਇਸ ਬਿਆਨ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਵਿਚ ਵੱਡੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਹਿਕਾਰਤਾ ਸੰਗਠਨ ਕਸ਼ਮੀਰ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੀ ਬੈਠਕ ਨਹੀਂ ਬੁਲਾਉਂਦਾ ਤਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕਸ਼ਮੀਰ ਮੁੱਦੇ’ ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਬੈਠਕ ਬੁਲਾਉਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ‘ਤੇ ਦਸੰਬਰ ਕੁਆਲਾਲੰਪੁਰ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਸਾਊਦੀ ਤੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਮੁੱਦੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਰਹੇ, ਬਲਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ਦੇ ਅਰਥ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਸਹੀ ਹੈ, ਮੈਂ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨਾਲ ਚੰਗੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਕ ਵੱਖਰਾ ਪੱਖ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਕਸ਼ਮੀਰੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਚੁੱਪ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ।” ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸਾਊਦੀ ਦੇ ਦਬਦਬੇ ਵਾਲੇ ਓਆਈਸੀ ਦੀ ਬੈਠਕ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇਹ ਵੀ ਦੋਸ਼ ਲਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਊਦੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਰਥਿਕ ਹਿੱਤਾਂ ਕਾਰਨ ਚੁੱਪ ਹਨ। ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਦਾ ਬਿਆਨ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਊਦੀ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਪੁਰਾਣੇ ਆਰਥਿਕ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸੈਨਿਕ ਸੰਬੰਧ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਸ਼ਮੀਰ ਬਾਰੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਚੁੱਪੀ ਉਸਦੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਕਾਰਨ ਛਾਇਆ ਹੋਈ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਈ ਵਾਰ ਸਾਊਦੀ ਨਾਲ ਕਸ਼ਮੀਰ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਖਿਲਾਫ ਕਦਮ ਨਾ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣ’ ਤੇ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਜਦੋਂਕਿ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਯੂਏਈ ਕਸ਼ਮੀਰ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਹਨ, ਤੁਰਕੀ, ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ’ ਤੇ ਭਾਰਤ ਖਿਲਾਫ ਸਪੱਸ਼ਟ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰੀਸ਼ੇਪ ਤਯਿਪ ਏਰਡੋਆਨ ਨੇ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਕਸ਼ਮੀਰ ਮੁੱਦੇ ਉੱਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।
