Case of deaths due to poisonous liquor : ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਨਾਲ 125 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਇਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ (ਈ.ਡੀ.) ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਜਾਂਚ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਯੋਗ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਜਾਂਚ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਕਰਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸ ਨੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਆਪ ਹੀ ਸੁਆਲਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮਚੇ ਸਿਆਸੀ ਹੰਗਾਮੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਈਡੀ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਪੈਣ ਅਤੇ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰਕੇ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਠੰਡੇ ਬਸਤੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਦੀ ਕਵਾਇਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਕਟਹਿਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਨਾਲ ਹੋਈਆਂ 125 ਮੌਤਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ 13 ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਵੀ ਵੱਡੇ ਮੁਲਜ਼ਮ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪੁਲਿਸ ਵੀ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਘਏਰੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀ ਭਾਜਪਾ, ਅਕਾਲੀ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਆਬਕਾਰੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ਰਾਬ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਹੋ ਰਹੀ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਰਾਹੀਂ ਸੈਂਕੜੇ ਕਰੋੜਾਂ ਦੀ ਟੈਕਸ ਚੋਰੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਈਡੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇਤਹਿਾਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦਾ ਖੁਦ ਹੀ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਸੀ। 28 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਈਡੀ ਨੇ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 13 ਦਰਜ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਪੁਲਿਸ ਲੈਣ ਦੀ ਕਵਾਇਦ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਫਸਦਾ ਦੇਖ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਈਡੀ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਤੋਂ ਸੰਬੰਧਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਲੈਣ ਲਈ ਕਹਿ ਕੇ ਆਪਣਾ ਖਹਿੜਾ ਛੁਡਾ ਲਿਆ।
ਫਿਲਹਾਲ ਨਿਰੰਜਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਈਡੀ ਟੀਮ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 18 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਗੋਰਖਧੰਦੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ, ਸ਼ਰਾਬ ਮਾਫੀਆ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਨਾਲ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਈਡੀ ਦੇ ਦਿੱਲੀ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਈਡੀ ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨ ਲਈ ਉਂਗਲੀਆਂ ਵੀ ਚੁੱਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ੰਭੂ, ਪਟਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਸ਼ਰਾਬ ਫੈਕਟਰੀ ਫੜੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਈ ਹੋਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਜਾਇਜ਼ ਸ਼ਰਾਬ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ, ਤਾਂ ਈਡੀ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਨਿਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੇ 16 ਜੂਨ ਨੂੰ ਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ, ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਐਸਐਸਪੀ, ਪਟਿਆਲਾ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਮੁਲਾਕਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਐਫਆਈਆਰ ਦੀ ਕਾਪੀ ਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਂਚ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੰਗੀ ਗਈ ਸੀ। ਦੋ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਐਫਆਈਆਰ ਦੀ ਕਾਪੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦੇ ਕੇ ਨਿਰੰਜਨ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ।
ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, ਜਦੋਂ ਐਫਆਈਆਰ ਦੀ ਕਾੱਪੀ ਮੁਹੱਈਆ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਈ ਗਈ, ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਈਡੀ ਦਫ਼ਤਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਐਫਆਈਆਰ ਦੀ ਇੱਕ ਕਾਪੀ ਲੈਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਲਾਹੇ ਵਾਪਸ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਰੰਜਨ ਨੇ ਮੁਹਾਲੀ, ਪਟਿਆਲਾ, ਖੰਨਾ ਅਤੇ ਜਗਰਾਉਂ (ਲੁਧਿਆਣਾ ਹਿੱਕ) ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਐਸਐਸਪੀ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਲਿਖ ਕੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੰਗੀ। ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡੀਜੀਪੀ ਦਿਨਕਰ ਗੁਪਤਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਐਫਆਈਆਰ ਦੀ ਕਾਪੀ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਂਚ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੰਗੀ ਸੀ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਚਾਲਾਨ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸੰਬੰਧਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਈਡੀ ਕੋਰਟ ਤੋਂ ਲੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਨਜਾਇਜ਼ ਸ਼ਰਾਬ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਨੂੰ ਈਐਨਏ (ਐਕਸਟਰਾ ਨੈਚੁਰਲ ਅਲਕੋਹਲ) ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਿਸ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇੱਕ ਨਿਯਮ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ, ਈਐਨਏ ਡਿਸਟਿਲਰੀਜ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਵਾਈਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸ਼ਰਾਬ ਲਈ ENA ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਉੱਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ, ਘਨੌਰ ਅਤੇ ਤਰਨਤਾਰਨ ਸਮੇਤ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸ ਨੇ ਈਐਨਏ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜੇ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ ਨਾਮ ਅਤੇ ਡਿਸਟਿਲਰੀ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਆਉਣਗੇ.
ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਈਡੀ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਕਿਉਂ ਉੱਠਦੇ ਹਨ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ
- ਜੇਕਰ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਟੀਮ ਵੱਲੋਂ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ ਉਥੇ ਵੀ ਕੇਸ ਦਰਜ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ।
- ਦੇਸ਼ ਦਾ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਕੇਸ ਹੈ ਜਦੋਂ ਈਡੀ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮਾਮਲਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ।
- ਪੰਜਾਬ ਈਡੀ ਟੀਮ ਨੇ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਕਿਉਂ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
- ਦਿੱਲੀ ਨਾਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਮਾਰੇ ਗਏ 125 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ ਲੈਣਾ ਸੌਖਾ ਹੁੰਦਾ।
- ਸਾਰੇ ਮੁਲਜ਼ਮ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਹਨ, ਕ੍ਰਾਈਮ ਸੀਨ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਸਬੂਤ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹਨ।
ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਈਡੀ ਨੇ ਖੁਦ ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਹਲਫੀਆ ਬਿਆਨ ਰਾਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨਿਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਯੋਗ ਜਾਂਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਰੈਕ ਰਿਕਾਰਡ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਬਦਲੇ ਸਨਮਾਨਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਸ਼ਰਾਬ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਨਿਰੰਜਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਈ ਗਈ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਈਡੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
