The endangered Indus dolphin : ਈਕੋ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਖਬਰ ਆਈ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਦਰਿਆਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਿਆਸ ਵਿਚ ਅਲੋਪ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਦੁਰਲੱਭ ਸਿੰਧੂ ਡੌਲਫਿਨ ਦਾ ਕੁਨਬਾ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। 13 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਬਿਆਸ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਦੇ ਝੁੰਡ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ ਗਈ ਸਿੰਧੂ ਡਾਲਫਿਨ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 12 ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। ਇਸ ਦੁਰਲੱਭ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਗਸ਼ਤ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸਿੰਧੂ ਡੌਲਫਿਨ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2007 ਵਿਚ ਬਿਆਸ ਦਰਿਆ ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 13 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ, ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਖ਼ਤਮ ਹੋਏ ਸਿੰਧੂ ਡੌਲਫਿਨ ਨੂੰ ਲੁਪਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਜਲ ਜੀਵ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦੇ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਬਿਆਸ ਵਿੱਚ ਸਿੰਧੂ ਡੌਲਫਿਨ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੇਖੀ ਗਈ। ਜਦੋਂ ਜੰਗਲਾਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਸਦੀ ਬਾਰੀਕੀ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਵਿਭਾਗੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਆਸ ਪਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਗਸ਼ਤ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਥੇ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਵੀ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
2007 ਵਿਚ, ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਆਪਣੀ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੇ ਸ਼ੌਕ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸ਼ਤੀ ਵਿੱਚ ਸੈਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੇ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਹਰਕਤ ਵੇਖੀ। ਉਸਦੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਵਧ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਹਾਈ-ਟੈਕ ਕੈਮਰਾ ਵੱਲ ਲਿਆ। ਕੁਝ ਪਲ ਉਡੀਕ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਦੋਂ ਹਰਕਤ ਦੁਬਾਰਾ ਹੋਈ, ਕੈਮਰੇ ਨੇ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਫੋਟੋ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿਚ ਪੈ ਰਹੇ ਸਿੰਧੂ ਡੌਲਫਿਨ ਹਨ। ਆਰ ਕੇ ਮਿਸ਼ਰਾ, ਮੁੱਖ ਜੰਗਲਾਤ ਅਫਸਰ (ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ) ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਬਿਆਸ ਦਰਿਆ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਤਾਇਨਾਤ ਕੁਝ ਜੰਗਲਾਤ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਅਜਿਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਜੇ ਗਿਣਤੀ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ। ਹਾਂ, ਇਹ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ ਕਿ ਸਿੰਧੂ ਡੌਲਫਿਨ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪਿਛਲੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਚੰਗੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ।
