coronavirus vaccine in india: ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਰੂਸ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਟੀਕੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹੱਲਚੱਲ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਕਈ ਦੇਸ਼ ਟੀਕੇ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਭਾਰਤ ਵੀ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਸੰਕਟ ‘ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਫਲ ਟੀਕਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਟੀਕੇ ਦੀ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ ਦਾ ਪੜਾਅ 1 ਲੱਗਭਗ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਬਾਇਓਟੈਕ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਕੋਵੈਕਸੀਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਟ੍ਰਾਇਲ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਸਰਾ ਪੜਾਅ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਜਲਦੀ ਹੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉਪਲੱਬਧ ਹੋਵੇਗੀ, ਹੁਣ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਲਈ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੀ ਭਾਲ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਬਾਇਓਟੈਕ ਦੇ ਅਧੀਨ 12 ਕੇਂਦਰਾਂ ‘ਤੇ ਟੀਕੇ ਦਾ ਟ੍ਰਾਇਲ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਏਮਜ਼ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਖੇ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਦੂਜੇ 11 ‘ਤੇ ਇਹ ਲੱਗਭਗ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਏਮਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ 16 ਉਮੀਦਵਾਰ ਟ੍ਰਾਇਲ ਲਈ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਸਕੇ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਰੇ 12 ਕੇਂਦਰਾਂ ‘ਤੇ, ਇਹ ਗਿਣਤੀ 375 ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੀ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਨਾਗਪੁਰ ‘ਚ 55 ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਟੀਕਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁੱਝ ਨੂੰ ਟੀਕੇ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੁਖਾਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸੀ ਜੋ ਕੁੱਝ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਠੀਕ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੋਰ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਏ। ਨਾਗਪੁਰ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬੇਲਗਾਮ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਟ੍ਰਾਇਲ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਚਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਜੇ ਸੌਂਪਣੀ ਬਾਕੀ ਹੈ ਪਰ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੀ ਭਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਟੀਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਟ੍ਰਾਇਲ ਕਰਵਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੀਰਮ ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਨੂੰ ਫੇਜ਼ 2-3 ਲਈ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਟੀਕੇ ਦਾ ਟ੍ਰਾਇਲ ਜਲਦੀ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ 20 ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਆਈਸੀਐਮਆਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ’ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੌਟਸਪੌਟ ਚੁਣੇ ਗਏ ਹਨ। ਜ਼ੈਡਸ ਕੈਡਿਲਾ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਜ਼ੈਕਕੋ-ਡੀ ਦਾ ਪੜਾਅ 1 ਵੀ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਲਈ 1000 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਟੀਕੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੁਆਲ ਖੜੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਸਦਾ ਰੂਸ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ, ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਟੈਸਟ ਕਰਨਾ, ਵੱਖਰੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹਨ ਅਤੇ WHO ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਵਿਸ਼ਵ ਅਜੇ ਵੀ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਟੀਕੇ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
