ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਜੁੱਤੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਮਿਹਨਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਭੂ ਭਗਤੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਦਿਨ ਬਿਤਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਜੁੱਤੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਵੇਚਣ ਨਾਲ ਜੋ ਵੀ ਮਾਇਆ ਆਉਂਦੀ ਉਸ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦਾ ਖਰਚ ਅਤੇ ਸਾਧੂ-ਸੰਤਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਖੁਆਉਂਦੇ। ਪਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਹੋ ਗਈ ਕਿ ਜੋ ਸਾਧੂ ਆਦਿ ਦਸ਼ਰਨਾਂ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਸਨ ਉਹ ਵੀ ਭੁੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਗਰੀਬੀ ਦੀ ਅਤਿ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਦੀ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸਾਧੂ ਆਇਆ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਠਹਿਰ ਕੇ ਜਦੋਂ ਸਾਧੂ ਸਵੇਰੇ ਜਾਣ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਹਾਲਤ ਵੇਖ ਕੇ ਤਰਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਵੀ ਭੁੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਪਾਰਸ ਦਾ ਪੱਥਰ ਹੈ ਜੋ ਲੋਹੇ ਨੂੰ ਸੋਨੇ ਦਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਤੋਂ ਸੋਨਾ ਬਣਾ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਵੇਚ ਕੇ ਜਿੰਨੀ ਮਰਜ਼ੀ ਮਾਇਆ ਇਕੱਠੀ ਕਰ ਲਓ, ਘਰ ‘ਚ ਆਏ ਹੋਏ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦੇ ਖਾਣ–ਪਾਣ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵੀ ਕਰ ਸਕੋਗੇ, ਦੂਜਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਕੰਮ–ਕਾਜ ਕਰਨ ਦੀ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗੀ।
ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰਕੇ ਮਿਹਨਤ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਗੁਣਗਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਕਹੀ। ਇਸ ‘ਤੇ ਸਾਧੂ ਨੇ ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਪਾਰਸ ਦੇ ਪੱਥਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਅਮਾਨਤ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰੱਖ ਲਓ। ਮੈਂ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਉੱਤੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਵਾਪਿਸ ਆਉਣ ‘ਤੇ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਲੈ ਲਵਾਂਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਯਾਤਰਾ ਉੱਤੇ ਇਸਦੇ ਡਿੱਗ ਜਾਣ ਜਾਂ ਚੋਰੀ ਹੋ ਜਾਣ ਦਾ ਡਰ ਰਹੇਗਾ। ਸਾਧੂ ਦ ਮਨ ‘ਚ ਸੀ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਭਗਤ ਜੀ ਦਾ ਮਨ ਬਦਲ ਜਾਵੇ ਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇਸ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰ ਲੈਣ।
ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਅਮਾਨਤ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਤੁਹਾਡਾ ਹੀ ਘਰ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੇ ਜਿੱਥੇ ਇਸ ਪੱਥਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੳ, ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਪੱਥਰ ਨਾਲ ਕੋਈ ਮਤਲੱਬ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੈਂ ਇਸਦੀ ਰੱਖਿਆ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਜਰੂਰ ਲਵਾਂਗਾ। ਉਸ ਸਾਧੂ ਨੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਉਸ ਪਾਰਸ ਦੇ ਪੱਥਰ ਨੂੰ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਰਹੇ। ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਸਾਧੂ ਵਾਪਿਸ ਉਥੇ ਆਇਆ। ਪਰ ਇਹ ਵੇਖ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਿਆ ਕਿ ਭਗਤ ਜੀ ਅਜੇ ਵੀ ਉਸੇ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸਨ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਖਿਆ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਬਾਬਾ ਫਰੀਦ ਦੀ ਮਾਤਾ ਨੇ ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ ਲਾਇਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੁਦਾ ਦੇ ਰਾਹ
ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਸਨ ਉੱਤੇ ਬਿਠਾਇਆ। ਸਾਧੂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਮਾਨਤ ਉਹ ਪਾਰਸ ਦਾ ਪੱਥਰ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਹਸ ਕੇ ਕਿਹਾ, ਮਹਾਤਮਾ ਜੀ ! ਤੁਸੀਂ ਜਿਸ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਰੱਖਕੇ ਗਏ ਸੀ ਉਹ ਉਥੇ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਤਾਂ ਵੇਖਿਆ ਵੀ ਨਹੀਂ। ਈਸ਼ਵਰ ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਤਿਆਗ ਦੀ ਹੱਦ ਵੇਖਕੇ ਵੱਡੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਲੋਂ ਪਾਰਸ ਪੱਥਰ ਲੈ ਕੇ ਭਗਤ ਜੀ ਦੀ ਵਿਕਾਰਾਂ ਰਹਿਤ ਪ੍ਰਭੂ ਭਗਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਥੋਂ ਚਲੇ ਗਏ।
