ਯੋਗੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿਸਥਾਰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। 7 ਨਵੇਂ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਛੱਡ ਕੇ ਭਾਜਪਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਜਤਿਨ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ, ਉਹ ਸਾਰੇ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਹੋਣਗੇ। ਨਵੇਂ ਮੰਤਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਓਬੀਸੀ, ਦੋ ਦਲਿਤ, ਇੱਕ ਐਸਟੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਚਿਹਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
- ਜਤਿਨ ਪ੍ਰਸਾਦ (ਬ੍ਰਾਹਮਣ) – ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਤਿਨ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ। ਉਹ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਭਾਜਪਾ ਵਿੱਚ ਆਏ ਸਨ। ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇਗਾ। 2004 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗ੍ਰਹਿ ਹਲਕੇ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂਪੁਰ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ।
- ਛਤਰਪਾਲ ਗੰਗਵਾਰ (ਕੁਰਮੀ) – ਉਹ ਬਰੇਲੀ ਦੇ ਬਹਿਰੀ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਹਨ। ਉਹ ਕੁਰਮੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੋਂ ਹਨ। ਉਮਰ 65 ਸਾਲ ਹੈ। ਉਹ ਰੋਹਿਲਖੰਡ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨਗੇ।
- ਪਲਟੂ ਰਾਮ (ਦਲਿਤ) ਨੇ ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ। ਉਹ ਬਲਰਾਮਪੁਰ ਤੋਂ ਹਨ। 2017 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜਿੱਤੇ। ਦਲਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੋਂ ਹਨ।
- ਸੰਗੀਤਾ ਬਿੰਦ (OBC) ਨੇ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿਧਾਇਕ ਚੁਣੇ ਗਏ। 42 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ, ਪਛੜੀ ਜਾਤੀ ਤੋਂ ਹਨ। ਗਾਜ਼ੀਪੁਰ ਸਦਰ ਸੀਟ ਤੋਂ ਹਨ।
- ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ (ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ) – ਸੋਨਭੱਦਰ ਦੀ ਓਬਰਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਹਨ। ਉਹ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਨਜਾਤੀ ਮੋਰਚਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਨ। ਆਦਿਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੋਂ ਹਨ।
- ਦਿਨੇਸ਼ ਖਟਿਕ (ਐਸਸੀ) – ਛੇਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ। ਉਹ ਮੇਰਠ ਦੀ ਹਸਤੀਨਾਪੁਰ ਸੀਟ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਹਨ। ਖਾਟਿਕ (ਸੋਨਕਰ) ਸਮਾਜ ਤੋਂ ਹਨ। ਦਲਿਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਪੱਛਮੀ ਯੂਪੀ ਤੋਂ ਮੰਤਰੀ ਬਣ ਗਏ ਹਨ।
- ਧਰਮਵੀਰ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ (ਓਬੀਸੀ) – ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ। ਧਰਮਵੀਰ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ ਹਾਥਰਸ ਤੋਂ ਹਨ। ਵਿਧਾਨ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਸਿਰਫ 2021 ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਨ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ ਹਨ। ਉਹ ਮਾਟੀ ਕਲਾ ਬੋਰਡ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵੀ ਹਨ।
ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਰਜੀਹ ਜਾਤੀ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸਿਆਸੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ 2017 ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਜਿੱਤ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਯੂਪੀ ਦਾ ਜਾਤੀ ਸਮੀਕਰਨ ਸੀ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਜਾਤੀਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ 325 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਇਸ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਯਾਦਵ ਓਬੀਸੀ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹੱਥ ਸੀ। ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ ਓਬੀਸੀ ਲਗਭਗ 40% ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਯੂਪੀ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
ਦਲਿਤ ਵਰਗ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 21% ਬਣਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਅਰਥ ਵਿਚ, ਉਹ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਚ ਜਾਤੀਆਂ ਦਾ 20% ਫੀਸਦੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 11% ਬ੍ਰਾਹਮਣ, 6% ਠਾਕੁਰ ਅਤੇ 3% ਕਯਸਥ ਅਤੇ ਵੈਸ਼ ਹਨ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਯਾਦਵ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਪੱਛੜੀਆਂ ਜਾਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਦਾ ਬਹੁਮਤ ਮਿਲਿਆ। ਜਾਟਵ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਦਲਿਤਾਂ ਨੇ ਵੀ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਜਿਹੜੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਆਈਆਂ ਸਨ, ਉਹ ਹੁਣ ਜਾਂ ਤਾਂ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹਨ ਜਾਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਹਨ।
19 ਮਾਰਚ 2017 ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਗਠਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਯੋਗੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 22 ਅਗਸਤ 2019 ਨੂੰ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੈਬਨਿਟ ਵਿੱਚ 56 ਮੈਂਬਰ ਸਨ। ਕੋਰੋਨਾ ਕਾਰਨ ਤਿੰਨ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਵਿਜੇ ਕੁਮਾਰ ਕਸ਼ਯਪ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੰਤਰੀ ਚੇਤਨ ਚੌਹਾਨ ਅਤੇ ਮੰਤਰੀ ਕਮਲ ਰਾਣੀ ਵਰੁਣ ਦੀ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਖਾਲੀ ਹਨ।
ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਣਤੀ 60 ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਕੈਬਨਿਟ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ 6 ਆਜ਼ਾਦ ਚਾਰਜ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੈਬਨਿਟ ਦੀ ਸਹੁੰ ਚੁਕਾਈ ਗਈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਨਵੇਂ ਚਿਹਰੇ ਵੀ ਸਨ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 60 ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮੌਜੂਦਾ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ 23 ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ, 9 ਸੁਤੰਤਰ ਚਾਰਜ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ 21 ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਹਨ, ਭਾਵ ਕੁੱਲ 53 ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ, 7 ਮੰਤਰੀ ਅਹੁਦੇ ਅਜੇ ਵੀ ਖਾਲੀ ਹਨ. ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਯੋਗੀ ਸਰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਨਾ ਹਟਾਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ 7 ਨਵੇਂ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਚੱਕਰਵਾਤੀ ਤੂਫ਼ਾਨ ਗੁਲਾਬ ਨੇ ਵਧਾਈ ਚਿੰਤਾ, IMD ਵੱਲੋਂ ਰੈੱਡ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ, NDRF ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਤੈਨਾਤ
