Dumping ground fire raises : ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਡੰਪਿੰਗ ਗ੍ਰਾਊਂਡ ਦੀ ਭਿਆਨਕ ਅੱਗ ਕਾਰਨ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿਚ 20 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਿਚ ਪੀਐਮ 2.5, ਪੀਐਮ 10 ਦੇ ਨਾਲ ਸਲਫਰ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਅਤੇ ਬੈਂਜਿਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਕਾਫ਼ੀ ਵਧੀ ਹੈ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਪੀਜੀਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਅੱਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਇੱਕ ਮਾਪਣ ਯੰਤਰ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਮੰਗਲਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਡੱਡੂਮਾਜਰਾ ਵਿਖੇ ਡੰਪਿੰਗ ਗਰਾਊਂਡ ਵਿਚ ਅੱਗ ਲੱਗੀ ਸੀ, ਜੋ ਦੇਰ ਰਾਤ ਭਿਆਨਕ ਅੱਗ ਵਿਚ ਬਦਲ ਗਈ। ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਦਾ ਧੂੰਆਂ ਲਗਭਗ ਚਾਰ ਤੋਂ ਪੰਜ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਫੈਲਿਆ। ਨੇੜਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਧੂੰਏਂ ਕਾਰਨ ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਲਨ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅੱਗ ‘ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਲੱਗੇ। ਮਾਹਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਡੰਪਿੰਗ ਗਰਾਊਂਡ ਵਿੱਚ ਗਿੱਲੇ ਕੂੜੇ ਨਾਲ ਸੁੱਕਾ ਕੂੜਾ ਸੁੱਟਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਰਗੈਨਿਕ ਕੂੜੇ ਵਿਚ ਜੈਵਿਕ ਕਿਰਿਆ ਹੋਣ ਨਾਲ ਮੀਥੇਨ ਗੈਸ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸੁੱਕੇ ਕੂੜੇ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਅੱਗ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਬੈਂਜੀਨ ਇਕ ਜੈਵਿਕ ਰਸਾਇਣਕ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੈ। ਕਲੀਨਿਕਲ ਖੋਜ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਬੈਂਜਿਨ ਇੱਕ ਕੈਂਸਰ ਏਜੰਟ ਹੈ। ਬੈਂਜਿਨ ਹਵਾ ਰਾਹੀਂ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਥੋਂ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਸਲਫਰ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਇਕ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਵੀ ਹੈ। ਜੇ ਸਲਫਰ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਦੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਡੱਡੂਮਾਜਰਾ ਦਾ ਡੰਪਿੰਗ ਗਰਾਉਂਡ ਨਾ ਸਿਰਫ ਆਸ ਪਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਬਲਕਿ ਪੂਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਲਈ ਵੀ ਇਕ ਤਬਾਹੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। 2019 ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਥੇ ਕੂੜੇਦਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਪਹਾੜ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਡੇਢ ਲੱਖ ਟਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਪਿਛਲੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕੂੜਾ ਕਰਕਟ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਤੇ ਅੱਗ ਲੱਗਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਡੰਪਿੰਗ ਗਰਾਊਂਡ ਦੇ ਕੂੜੇ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਫਿਲਹਾਲ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਕੋਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
