400 million SMS embroiled : ਅੱਜ ਕੱਲ ਰੋਜ਼ ਹੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਪੈਮ ਸੰਦੇਸ਼ ਮੋਬਾਈਲ ’ਤੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਟੈਲੀਕਾਮ ਰੈਗੂਲੇਟਰ, ਟ੍ਰਾਈ ਨੇ 2018 ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੰਗਾਮਾ ਮਚ ਗਿਆ। ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਆਪਰੇਟਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨਿਯਮ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਕੋਵਿਡ -19 ਟੀਕਾਕਰਣ ਦੇ 40 ਮਿਲੀਅਨ ਵੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ (ਓਟੀਪੀ) ਐਸਐਮਐਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਰੁਕ ਗਈਆਂ। ਹੁਣ ਟ੍ਰਾਈ ਨੇ ਨਵੀਂ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਸੱਤ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਬੈਂਕ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੈਕਸੀਨ ਦੇ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ, ਕਈ ਓਟੀਪੀ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਡਿਲੀਵਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਬੈਂਕਿੰਗ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਦਰਅਸਲ, ਇਹ ਸਭ ਦਿੱਲੀ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਇੱਕ ਫੈਸਲੇ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਮਈ ਵਿੱਚ ਪੇਟੀਐਮ ਵੱਲੋਂ ਦਾਇਰ ਪਟੀਸ਼ਨ ਉੱਤੇ ਟਰਾਈ ਨੂੰ 2018 ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਪੇਟੀਐਮ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਟ੍ਰਾਈ ਨੇ 2018 ਦੇ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਇਸ ਦਾ ਗ਼ੈਰ-ਰਸਮੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਫਾਇਦਾ ਚੁੱਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਲੋਕ ਪੇਟੀਐਮ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਕਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਐਸਐਮਐਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ‘ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ 2018 ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਸਖਤੀ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਐਸਐਮਐਸ ਜੋ ਵਪਾਰਕ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਰਜਿਸਟਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਐਸਐਮਐਸ ਟੈਂਪਲੇਟਸ ਵੀ ਰਜਿਸਟਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਨੂੰ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲਗਭਗ 100 ਕਰੋੜ ਵਪਾਰਕ ਸੰਚਾਰ ਐਸ ਐਮ ਐਸ ਭੇਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸਿਰਫ 40 ਕਰੋੜ ਭੇਜੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਬੈਂਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੌਦੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਓਟੀਪੀ ਜਾਂ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਆਰਡਰ ਜਾਂ ਗੈਸ ਸਿਲੰਡਰ ਦੀ ਬੁਕਿੰਗ ਵੇਲੇ ਤਸਦੀਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਵੀ ਵਪਾਰਕ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਵੇਂ ਉਤਪਾਦਾਂ, ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਬੇਲੋੜੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਐਸਐਮਐਸ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਬੇਲੋੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ. ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਨੇਹਾ ਕਿਸਨੇ ਭੇਜਿਆ ਅਤੇ ਕਿਉਂ? ਵਿੱਤੀ ਲੈਣਦੇਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਜਾਂ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੁਨੇਹਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ. ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ. ਪਰ ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ ਸੌਦੇ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬੇਲੋੜੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਅਣਚਾਹੇ ਜਾਂ ਸਪੈਮ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ. ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ, ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਉਪਭੋਗਤਾ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੇਲੋੜੀਆਂ ਕਾਲਾਂ ਅਤੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ. ਉਹ ਧੋਖਾਧੜੀ ਅਤੇ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ.
2012 ਵਿੱਚ, ਮੋਬਾਈਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਐਸਐਮਐਸ ਦੀ ਵੱਧਦੀ ਲੋਕਪ੍ਰਿਅਤਾ ਤੋਂ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟੈਰਿਫ ਵਾਊਚਰ ਲੈ ਆਏ ਅਤੇ ਅਨਲਿਮਿਟੇਡ ਐਸਐਮਐਸ ਪੈਕ ਵੀ ਦਿੱਤੇ। ਫਿਰ ਟੈਲੀਕਾਮ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੈਸੇਜ ਨਹੀਂ ਭੇਜੇ ਜਾ ਸਕਦੇ, ਜੇ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾ ਇਸ ਲਈ ਹਰੇਕ ਮੈਸੇਜ ਲਈ 50 ਪੈਸੇ ਦੇਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਟਰਾਈ ਨੇ ਇਸ ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਪੈਮ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਨਵੇਂ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਧਾਰਤ ਨਿਯਮ ਚੰਗੇ ਹਨ। ‘ਡੂ-ਨਾਟ-ਡਿਸਟਰਬ’ ਨਿਯਮ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ। ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਉਪਭੋਗਤਾ ਸੁਨੇਹੇ ਅਤੇ ਕਾਲਾਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਚੁਣ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬੇਲੋੜੇ ਸੁਨੇਹੇ ਜਾਂ ਕਾਲਾਂ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਹ ਨਿਯਮ ਅਣਚਾਹੇ ਵਪਾਰਕ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਫਿਰ, 2018 ਵਿਚ, ਟ੍ਰਾਈ ਨੇ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਵਪਾਰਕ ਸੰਚਾਰ ਗਾਹਕ ਹਵਾਲਾ ਨਿਯਮ (ਟੀਸੀਸੀਸੀਪੀਆਰ) ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ। ਇਸਨੇ ਤਿੰਨ ਪੱਧਰਾਂ ’ਤੇ ਚੈਕਪੁਆਇੰਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ। ਹਰ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਧਾਰਤ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ। ਕੰਸੇਂਟ ਰਜਿਸਟਰ, ਟੈਲੀਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਲੇਜਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ।
ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਕਮਰਸ਼ੀਅਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਖੁਦ ਨੂੰ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਟੈਂਪਲੇਟ ਵੀ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਰੇ ਸੁਨੇਹੇ ਇਕੋ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿਚ ਭੇਜੇ ਜਾ ਸਕਣ। ਐਸਐਮਐਸ ਭੇਜਣ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ ਜਾਂ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਐਸਐਮਐਸ ਭੇਜਣ ਲਈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਦੇਵੇਗੀ, ਉਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਪਏਗੀ। ਇਹ ਵੇਖਣਾ ਬਾਕੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਗਾਹਕਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਤੈਅ ਟੈਂਪਲੇਟ ਦਾ ਮੈਸੇਜ ਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਥੇ ਹੀ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਵਪਾਰਕ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਜਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਕਮਸ਼ੀਅਲ ਮੈਸੇਜ ਹਾਸਲ ਕਰਨੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਦੇਣੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਟੈਲੀਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕੰਪਨੀਆਂ ਬਿਨਾਂ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ਜਾਂ ਲੈਂਡਲਾਈਨ ਨੰਬਰਾਂ ‘ਤੇ ਕਾਲ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਰੋਕਣ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਟਰਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਸੱਤ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਐਸਐਮਐਸ ਭੇਜਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਟੈਂਪਲੇਟਾਂ ਨੂੰ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਟ੍ਰਾਈ ਨੇ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਅਤੇ ਸਮਾਂਬੱਧ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਿਣ।
