After the tractor : ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ‘ਤੇ ਖੇਤੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਖਿਲਾਫ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਹੈ। 26 ਜਨਵਰੀ ਮੌਕੇ ਹੋਏ ਟਰੈਕਟਰ ਪਰੇਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿਥੇ ਅੰਦੋਲਨ ‘ਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ ਉਥੇ ਹੁਣ ਅੰਦੋਲਨ ‘ਚ ਕਾਫੀ ਕੁਝ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ‘ਚ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਯੂ ਪੀ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਖਾਪਾਂ ਦਾ ਅੰਦੋਲਨ ‘ਚ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ ਹੁਣ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿਚ ਨਾ ਸਿਰਫ ਖਾਣ ਪੀਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲੈ ਕੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਬਲਕਿ ਮਹਾਂ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਇਕੱਠੇ ਕਰਕੇ ਅੰਦੋਲਨ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲਾਮਬੰਦ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੰਯੁਕਤ ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ 32 ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਮੋਰਚੇ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਹੁਣ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ, ਰਿਸ਼ੀਪਾਲ ਅੰਬਾਵਤਾ ਅਤੇ ਗੁਰਨਾਮ ਚਢੁਨੀ ਨੂੰ ਹਰ ਫੈਸਲੇ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਲਈ 78 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਅੰਦੋਲਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਮਾਰਗ ਤੇ ਡਟੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਅੰਦੋਲਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਤਰਾਅ-ਚੜਾਅ ਸਨ ।.
ਟਰੈਕਟਰ ਪਰੇਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅੰਦੋਲਨ ‘ਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਥੋਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ‘ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਇਸੇ ਲਈ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ ਦੀਆਂ 40 ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ 32 ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਪ੍ਰਵਾਨ ਸਨ। ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ‘ਤੇ ਹੋਈ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਕਿਸਾਨ ਘਰ ਵਾਪਸ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਅੰਦੋਲਨ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਯੂ ਪੀ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਵਾਂਗਡੋਰ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ। ਯੂਪੀ ਦੇ ਬੀਕੇਯੂ ਨੇਤਾ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ ਦੀ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਅਪੀਲ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਯੂ ਪੀ ਦੀਆਂ ਖਾਪਾਂ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੰਦੋਲਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਯੂ ਪੀ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਗਾਜੀਪੁਰ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ।
ਹੁਣ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਯੂ ਪੀ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕਾਫੀ ਤਵੱਜੋ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਬੀ.ਕੇ.ਯੂ. (ਰਜਿ.) ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ, ਬੀ.ਕੇ.ਯੂ ਅੰਬਾਵਤਾ ਦੇ ਰਿਸ਼ੀਪਾਲ ਅੰਬਾਵਤਾ, ਬੀ.ਕੇ.ਯੂ. ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਚਧੁਨੀ ਦੇ ਬਗੈਰ ਸੰਯੁਕਤ ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ ਵਿਚ ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਜੱਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਹੁਣ ਸਮਝਿਆ ਲੱਗ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਤੋਂ ਹਰਿਆਣਾ ਤੇ ਯੂ. ਪੀ. ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਕਿਸਾਨੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿਚ ਜਿਥੇ ਖਾਪਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਰਫ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਕੇ ਭੋਜਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਆਪਣੇ ਕਿਸਾਨ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਅਪੀਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਖਾਪਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਆ ਕੇ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀਆਂ ਪੂਰੀ ਵਾਗਡੋਰ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕਰਕੇ ਧਰਨੇ ‘ਤੇ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਮਹਾਂਪੰਚਾਇਤ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖਾਪ ਹੀ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
