Bhai Gonda’s immense : ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਰਾਜਾ ਅਤੇ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਸੰਤ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰੇ ਸਿੱਖ, ਭਾਈ ਗੋਂਡਾ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਸਾਖੀ ਹੈ। ਭਾਈ ਗੋਂਡਾ ਅਖਵਾਉਣ ਵਾਲਾ ਇਕ ਨਿਸ਼ਚੈਵਾਨ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨਾਲ ਠਹਿਰਿਆ। ਉਹ ਵਿਚਾਰ, ਬਚਨ ਅਤੇ ਕਾਰਜ ਵਿਚ ਸੰਤ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਹਿਰਦ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੋਏ ਅਤੇ ਕਿਹਾ, ‘ਭਾਈ ਗੋਂਡਾ, ਕਾਬੁਲ ਜਾਓ, ਉਥੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੱਚੇ ਨਾਮ ਦੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਆਸਥਾ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰੋ। ਪਵਿੱਤਰ ਆਦਮੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਖੁਆਓ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਜੋ ਕੁਝ ਮੇਰੇ ਰਸੋਈ ਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਬਚਦਾ ਹੈ ਭੇਜੋ। ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਫਰਜ਼ ਹਨ, ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਭਾਓਗੇ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਾਬੁਲ ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦੇਸ਼ ਸੀ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਕੱਟੜਤਾ ਦਾ ਉਥੇ ਰਹਿਣ ਵਿੱਚ ਖਤਰਾ ਸੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਗੌਂਦਾ ਨੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਉਹ ਕਾਰਜ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪਿਆਰੇ ਗੁਰੂ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਾਬੁਲ ਪਹੁੰਚਣ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ, ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਹੋਰਨਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀਆਂ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਦੁਹਰਾਉਣ ਦੇ ਆਦੀ ਸਨ, ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ: ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਸਰੂਪ ਦਾ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਸਿਮਰਨ ਕਰੋ, ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਜਾਦੂ ਨਾਲ ਨਿਯਮਿਤ ਕਰੋ, ਗੁਰੂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰੋ।
ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਭਾਈ ਗੌਂਦਾ ਜਪੁਜੀ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਉਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਹੈ। ਉਹ ਬੇਸੁਧ ਹੋ ਗਏ। ਉਹ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਦੀ ਇੱਕ ਬੂੰਦ ਵਾਂਗ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋ ਗਿਆ। ਸਾਰੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਕਿ ਗੌਂਦਾ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿਚ ਕੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਰੱਖ ਕੇ ਆਪਣੇ ਸਿੰਘਾਸਣ ‘ਤੇ ਅੜੇ ਬੈਠੇ। ਜਦੋਂ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਇਸ ਘੋਸ਼ਣਾ ਨੂੰ ਇਕ ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਦੁਹਰਾਇਆ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਚੁੱਪ ਰਹੇ। ਇੱਕ ਲੰਬੇ ਅੰਤਰਾਲ ਦੇ ਖਾਣੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮੰਗੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਫਿਰ ਵੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨਹੀਂ ਬੋਲੇ। ਜਦੋਂ ਕਈ ਸਿੱਖ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਚੁੱਪੀ ਤੋੜਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ‘ਮੇਰੇ ਭਰਾਵੋ ਅਤੇ ਭੈਣੋ, ਭਾਈ ਗੋਂਡਾ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਉਹ ਵਿਚਾਰ, ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਕਾਰਜ, ਗੁਰੂ ਦਾ ਸਿੱਖ ਹੈ। ਅੱਜ ਉਸ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪੈਰ ਫੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਛੁਡਾਵਾਂ ? ਅਤੇ ਮੈਂ ਕਿਵੇਂ ਜਾਵਾਂਗਾ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਖਾਣਾ ਲੈ ਕੇ ਆਵਾਂਗਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਮੇਰੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਨਾ ਦੇਵੇ? ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਉਸ ਦੇ ਸਿਮਰਨ ਅਤੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣ ਦੇ ਅੰਤ ਦੀ ਉਡੀਕ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ’
