DCGI approves license : ਡਰੱਗਜ਼ ਕੰਟਰੋਲਰ ਜਨਰਲ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (ਡੀ.ਸੀ.ਜੀ.ਆਈ.) ਭਾਰਤ ਬਾਇਓਟੈਕ ਨੂੰ ਕੋਵੈਕਸਿਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲਾਇਸੈਂਸ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਭਾਰਤ ਬਾਇਓਟੈਕ ਨੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਪੜਾਅ I, II ਅਤੇ Ill ਦੇ ਕਲੀਨਿਕਲ ਟਰਾਇਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਤੱਕ ਅਪਡੇਟ ਕੀਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ, ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਇਮਿਊਨੋਜਨਿਸੀਟੀ ਦਾ ਡਾਟਾ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ (ਏਮਜ਼) ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ: ਰਣਦੀਪ ਸਿੰਘ ਗੁਲੇਰੀਆ ਨੇ ਅੱਜ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਦੇਸੀ ਟੀਕੇ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ। “ਖੋਜ ਇੱਥੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਟੀਕਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਪਲ ਹੈ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਕਿਉਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਉਲਟ ਜਿੱਥੇ ਸਾਨੂੰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਉਤਪਾਦਾਂ ਜਿਵੇਂ ਪੀਪੀਈ ਜਾਂ ਐਨ 95 ਦੇ ਆਯਾਤ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਟੀਕੇ ਹਨ ਜੋ ਨਿਰਮਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਸਾਨੂੰ ਬਾਹਰੋਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਟੀਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ। ਉਹ 2 ਤੋਂ 8 ਡਿਗਰੀ ਸੈਂਟੀਗਰੇਡ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲਗਾਉਣਾ ਅਸਾਨ ਹਨ।”
ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕ ਟੀਕਾ ਨੂੰ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਇਹ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। “ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਟੀਕੇ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ । ਇਹ ਬਿਆਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਟੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਡਰੱਗਜ਼ ਕੰਟਰੋਲਰ ਜਨਰਲ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (ਡੀਸੀਜੀਆਈ) ਵੱਲੋਂ ਰੋਲਆਊਟ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਹੈ। ਟੀਕੇ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵਿਧੀ ਬਾਂਦਰਾਂ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਲਈ ਚੂਹਿਆਂ ਅਤੇ ਹੈਮਸਟਰ ਵਰਗੇ ਛੋਟੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਨਾਲ ਅਰੰਭ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਮਨੁੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਵੀ ਇਹੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਮਨੁੱਖੀ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਟੀਕੇ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਫੇਜ਼ II ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਟਰਾਇਲਾਂ ਲਈ ਤੇ ਫਿਰ ਫੇਜ਼ III ਦੇ ਟਰਾਇਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਅਥਾਰਟੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਟੀਕੇ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਬਾਇਓਟੈਕ ਦੇ ਕੋਵੈਕਸਿਨ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਅਜੇ ਤੀਜੇ ਪੜਾਅ ਦੇ ਟਰਾਇਲ ਲਈ ਬਣੀ ਹੈ। ਡਾ: ਗੁਲੇਰੀਆ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ, “ਜਿੱਥੋਂ ਤਕ ਭਾਰਤ ਬਾਇਓਟੈਕ ਟੀਕਾ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਹੈ, ਇਹ ਇਕ ਰਵਾਇਤੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੇ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਹੋਰ ਟੀਕਿਆਂ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਫੇਜ਼ -1 ਅਤੇ ਫੇਜ਼ -2 ਦੇ ਟਰਾਇਲ ਤੋਂ ਮਜਬੂਤ ਅੰਕੜੇ ਹਨ ।