Hand Sanitizer is : ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ : ‘ਲਾਹਣ’ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਦਾ ਹੈ, ਜਲ-ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ‘ਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ‘ਚੋਂ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ’ ‘ਲਾਹਣ’ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸੈਨੀਟਾਈਜ਼ਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸ਼ਰਾਬ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਐਸਆਈ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਆਬਕਾਰੀ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਆਬਕਾਰੀ ਟੀਮਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਕਰਦਿਆਂ 23,000 ਲੀਟਰ ‘ਲਾਹਣ’ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀ । ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸ਼ਰਾਬ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਕੱਚਾ ਮਾਲ ਜਾਂ ਕੱਚੀ ਦਾਰੂ – ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸਤਲੁਜ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਹਬੀਬ ਕੇ ਤੋਂ ਫੜੀ ਗਈ। ਇਸ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ‘ਲਾਹਣ’ ਨਦੀ ‘ਚ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਹੀ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਥਾਣਾ ਸਦਰ ਵਿਖੇ ਐਕਸਾਈਜ਼ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 61, 1, 14 ਅਧੀਨ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਲੇਰੀ ਜਾਂਚ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ਕੈਮੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰ, ਐਸ ਬੀ ਐਸ ਸਟੇਟ ਟੈਕਨੀਕਲ ਕੈਂਪਸ ਡਾ: ਰਾਜੀਵ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਲਾਹਣ’ ਕਾਰਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਅਤੇ ਤਰਨਤਾਰਨ ਵਿਚ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਜਲ-ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦੇ। ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਨੋਟਿਸ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸਹੀ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ ਕੁਝ ਨਿਯਮ ਤਿਆਰ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
‘ਲਾਹਣ’ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਬਾਰੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਰਾਵਾਂ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਹੈ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਗੁੜ ਦਾ ਇੱਕ ਸਧਾਰਣ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੈ। ਇਥੇ ‘ਲਾਹਨ’ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਦੇ ਨਿਯਮ ਨਹੀਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਅਧਿਕਾਰੀ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਸੁੱਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਗਲਤ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਰੰਤ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਆਬਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਮਿਥੇਨੌਲ, ਈਥੇਨੌਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਉਪ-ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਿਰਫ ਡਿਸਟੀਲੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜਲ-ਜੀਵਨ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਜਦੋਂ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਛਾਪੇ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ‘ਲਾਹਣ’ ਦੀ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣਾ ਜਾਂ ਲਿਜਾਣਾ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਨਦੀ ‘ਚ ਸੁੱਟ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਥੇ ਹੀ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਥੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਦੀ ‘ਚ ਰੁਟੀਨ ‘ਚ ਇਸ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨਿਯਮ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਡਾ: ਰਾਜੀਵ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਇਸ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਇਸ ਨੂੰ ਹੈਲਥ ਰੋਗਾਣੂ ਮੁਕਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਬਦਲਣਾ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਜਲ-ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਬਚਾਏਗਾ, ਬਲਕਿ ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸੈਨੀਟਾਈਜ਼ਰ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗਾ ਜੋ ਇਸ ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਮੀਟਿੰਗ ‘ਚ ਪੁੱਜੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਮੋਦੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਪੀਤਾ, ਕਾਨੂੰਨ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿਓ ਵਾਪਸ ਚਲੇ ਜਾਵਾਂਗੇ
