ਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਖੇਤਰ ਬੱਦੀ ਦਾ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਸੂਚਕ ਅੰਕ (AQI) ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਬੱਦੀ ਦਾ AQI ਬੁੱਧਵਾਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ 376 ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਛੂਹ ਗਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਦਾ AQI 368 ਅਤੇ ਨੋਇਡਾ ਦਾ 268 ਸੀ। ਬੱਦੀ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਵੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹਨ।
Baddi most Polluted India
ਕੁਝ ਰਾਹਤ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਇਹ 416 ਸੀ, ਜੋ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੇ 376 ‘ਤੇ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਬੱਦੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸੂਬੇ ਦੇ ਹੋਰ ਉਦਯੋਗਿਕ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਾਲਾ ਅੰਬ ਦਾ AQI 170 ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ AQI 131, ਬਰੋਟੀਵਾਲਾ 123, ਨਾਲਾਗੜ੍ਹ 103 ਅਤੇ ਊਨਾ ਦਾ 101 ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬੱਦੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ AQI 100 ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀ। ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ AQI 100 ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਅਨੁਸਾਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸੁੱਕੀ ਸਪੀਡ ਕਾਰਨ ਹਰ ਪਾਸੇ ਧੂੜ ਉੱਡ ਰਹੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਿੱਥੇ ਸੜਕਾਂ ਪੱਕੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਧੂੜ ਆਮ ਦਿਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ PM 10 ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸੋਕੇ ਕਾਰਨ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੀ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਅੱਗ ਅਤੇ ਧੂੰਏਂ ਨੇ ਵੀ AQI ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜੇਕਰ ਚੰਗੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਉਦਯੋਗਿਕ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹਵਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।
PM 10 ਕਾਰਨ AQI ਵਿਗੜ ਗਿਆ ਹੈ। PM 10 ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਧੂੜ, ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਧੂੰਏ ਦੇ ਕਣ। ਬੱਦੀ ਦਾ PM 10 333 ਅਤੇ ਕਾਲਾ ਅੰਬ ਦਾ ਪੀਐਮ ਵੀ 205.44 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਧੂੜ ਦੇ ਕਣ ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਹ ਰਾਹੀਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਾਰਬਨ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਰਾਜ ਹਿਮਾਚਲ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਾ ਵਿਗੜਨਾ ਚੰਗਾ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। AQI ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਕਣਾਂ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਹੈ। AQI 100 ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਮਨੁੱਖੀ ਫੇਫੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਘੁਲਣ ਵਾਲੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਸਾਹ ਨਾਲ ਗਲੇ, ਹਵਾ ਦੀ ਨਲੀ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਅਸਥਮਾ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦਾ ਖਾਸਾ ਡਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਧੂੜ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਜਲਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੂਬੇ ਦੇ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ AQI ਚੰਗਾ ਹੈ। ਪਰਵਾਣੂ ਦਾ ਸਰਵੋਤਮ AQI 47, ਮਨਾਲੀ 60, ਸ਼ਿਮਲਾ 50, ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ 68 ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਗ੍ਰਾਮ ਹੈ।
