russian health minister says: ਰੂਸ ਤੋਂ ਇੱਕ ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ ਆਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਰੂਸ ਦੇ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਟੀਕੇ ਦਾ ਟ੍ਰਾਇਲ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਉਹੀ ਟੀਕਾ ਹੈ ਜੋ ਗਮਾਲੇਆ ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੋ ਹੋਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਕਲੀਨਿਕਲ ਟਰਾਇਲ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਮੰਗੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਗਮਾਲੇਆ ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ ਦੇ ਟੀਕੇ ਬਾਰੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਟੀਕਾ 10 ਅਗਸਤ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਆਵੇਗਾ। ਇੱਕ ਨਿਊਜ਼ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰੂਸ ਦੇ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਮਿਖਾਇਲ ਮੁਰਾਸ਼ਕੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗਮਾਲੇਆ ਦੇ ਟੀਕੇ ਦਾ ਟ੍ਰਾਇਲ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ ਉਸਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਟੀਕੇ ਨੂੰ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਕਦੋਂ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਸਕੋ ਦੇ ਗਮਾਲੇਆ ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪਿੱਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਟੀਕਾ ਅਗਸਤ ਦੇ ਅੱਧ ਤੱਕ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਰੂਸ ਅਗਲੇ ਦੋ ਹਫਤਿਆਂ ‘ਚ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਟੀਕਾ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਲਿਆਵੇਗਾ। ਰੂਸੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਚੈਨਲ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਟੀਕੇ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇਣ ਲਈ 10 ਅਗਸਤ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਤਰੀਕ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਗਮਾਲੇਆ ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਟੀਕੇ ਨੂੰ 10 ਅਗਸਤ ਤੱਕ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕਰਵਾ ਲੈਣਗੇ। ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਫਰੰਟਲਾਈਨ ਹੈਲਥ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਰੂਸ ਦੇ ਸੋਵਰਨ ਵੈਲਥ ਫੰਡ ਦੇ ਮੁਖੀ ਕਿਰਿਲ ਮਿੱਤਰਿਵ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਵਸਰ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਪੁਲਾੜ ‘ਚ ਪਹਿਲਾ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਸਪੱਟਨਿਕ ਛੱਡਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਉਸ ਤਰਾਂ ਦਾ ਹੀ ਮੌਕਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਲੋਕ ਸਪੱਟਨਿਕ ਬਾਰੇ ਸੁਣਕੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋਏ, ਉਹ ਇਸ ਟੀਕੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਹੈਰਾਨ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਰੂਸ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਟੀਕੇ ਦੇ ਟਰੇਲ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਅੰਕੜਾ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ, ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਟਿੱਪਣੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਕੁੱਝ ਲੋਕ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਵੀ ਅਲੋਚਨਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਟੀਕਾ ਜਲਦੀ ਹੀ ਮਾਰਕੀਟ ‘ਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦਬਾਅ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਟੀਕੇ ਦੇ ਅਧੂਰੇ ਮਨੁੱਖੀ ਪਰਖ ‘ਤੇ ਵੀ ਸਵਾਲ ਖੜੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਦਰਜਨਾਂ ਟੀਕਿਆਂ ਦੇ ਟਰਾਇਲ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੁੱਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਟੀਕੇ ਦੇ ਟਰੇਲ ਤੀਜੇ ਪੜਾਅ ‘ਚ ਹਨ, ਰੂਸੀ ਟੀਕਾ ਅਜੇ ਆਪਣਾ ਦੂਜਾ ਪੜਾਅ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਟੀਕੇ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ 3 ਅਗਸਤ ਤੱਕ ਇਸ ਪੜਾਅ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੀਸਰੇ ਪੜਾਅ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ। ਰੂਸੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਟੀਕਾ ਜਲਦੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਇਹ ਕਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਸੋਚ ਹੈ। ਰੂਸ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਵਾਲੰਟੀਅਰਾਂ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਐਲਗਜ਼ੈਡਰ ਗਿਨਸਬਰਗ ਨੇ ਇਹ ਟੀਕਾ ਖ਼ੁਦ ‘ਤੇ ਵੀ ਪਰਖਿਆ ਸੀ।
