ਆਈਜੀਆਈ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਕਸਟਮ ਦੁਆਰਾ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਚੋਰੀ ਕੀਤੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਭੇਤ ਖੋਲ੍ਹਣ ਵਿੱਚ ASI ਕਾਮਯਾਬ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੂਰਤੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਆਖਰ ਏ.ਐਸ.ਆਈ ਨੇ ਤੰਤਰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ। ਪਿੱਤਲ ਦੀ ਬਣੀ ਇਹ ਮੂਰਤੀ ਲਗਭਗ 400 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ‘ਕੋਟਰਾਕਸ਼ੀ’ ਯਾਨੀ ਮਾਂ ਚਾਮੁੰਡਾ ਦੀ ਹਨ।
mystery historical statue stolen
ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਰੀਬ 3 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੂਰਤੀ 2021 ਵਿੱਚ ਬਡਚਾਨਾ, ਓਡੀਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਚੋਰੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਹੁਣ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਕਰਕੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਏਐਸਆਈ ਨੂੰ ਇਸ ਬੁੱਤ ਦੇ ਚੋਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਲੱਗਾ। ਕਸਟਮ ਨੇ ਇਸ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ‘ਤੇ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਏਐਸਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਇਸ ਬੁੱਤ ਦਾ ਮੁਆਇਨਾ ਕਰਨ ਗਈ ਸੀ, ਕਈ ਅਧਿਐਨਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਐਸਆਈ ਨੇ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ ਭੇਜਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਏਐਸਆਈ ਨੂੰ ਇਸ ਬੁੱਤ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕਤਾ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਇਸ ਮੂਰਤੀ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਲੈ ਕੇ ਸੰਭਾਲੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਰ ਵੱਡੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਗਈ, ਪਰ ਕੁਝ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ। ਬੁੱਤ ਇੱਕ ਰਹੱਸ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਤਦ ਏ.ਐਸ.ਆਈ. ਨੂੰ ਤੰਤਰ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਆਇਆ। ਇਹ ਓਡੀਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਤੰਤਰ ਵਿਦਿਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਪ੍ਰੋ. ਥਾਮਸ ਡੋਨਾਲਡਸਨ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਤੀਜੇ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਬੁੱਤ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੂਰਤੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣ ਲਈ ਏਐਸਆਈ ਦੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੇ ਬਡਚਾਨਾ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਤਸਵੀਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮੂਰਤੀ ਚੋਰੀ ਹੋਣ ਸਬੰਧੀ FIR ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ ਹੈ. ਮੰਦਰ ‘ਚੋਂ ਮੂਰਤੀ ਚੋਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ ਡਰ ਗਏ। ਉੱਥੇ ਇਹ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਮਾਨਤਾ ਸੀ ਕਿ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚੋਂ ਮੂਰਤੀ ਚੋਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਬੁਰਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਕੋਤਰਕਸ਼ੀ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਮਿਲਣ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲਦਿਆਂ ਹੀ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਲਈ ਪੱਤਰ ਲਿਖਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫਤਰ ਨੇ ਇਸ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ। ਪੱਤਰ ਮਿਲਣ ‘ਤੇ ਏ.ਐੱਸ.ਆਈ. ਨੇ ਕਸਟਮ ਨੂੰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਧਰਮਿੰਦਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੂਰਤੀ ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੇ ਉਸੇ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਿੱਥੋਂ ਇਹ ਚੋਰੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਏ.ਐਸ.ਆਈ ਨੇ ਮੂਰਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਵੀ ਪੁਖ਼ਤਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤੇ ਹਨ।
