Another setback to China: ਮਾਸਕੋ: ਚੀਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਅਤੇ ਦੋਸਤ ਮੰਨੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰੂਸ ਨੇ ਇਸ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । ਭਾਰਤ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰੂਸ ਨੇ ਫਿਲਹਾਲ ਚੀਨ ਨੂੰ ਐਸ -400 ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਡਿਫੈਂਸ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਰੋਕ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਚੀਨ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਰੂਸ ਨੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਹੈ । ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਹ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਡਿਫੈਂਸ ਸਿਸਟਮ ਵੀ ਰੂਸ ਤੋਂ ਖਰੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵੀ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਐਸ -400 ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਮਿਸਾਈਲ ਡਿਫੈਂਸ ਸਿਸਟਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੂਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਿਰਫ ਚੀਨ ਕੋਲ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਇਕਾਈਆਂ ਹਨ। ਰੂਸ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਸੌਦੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਸਾਲ ਇਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਖੇਪ ਮਿਲਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਦੇ ਰੂਸ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਪੁਤਿਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਚੀਨ ਲਈ ਵੀ ਵੱਡਾ ਸਦਮਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਰੂਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਡਿਲੀਵਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਦੋਂਕਿ ਰੂਸ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਚੀਨ ਦੀ ਡਿਲੀਵਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ ਬਲਕਿ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਡਿਫੈਂਸ ਸਿਸਟਮ ਦੁਬਾਰਾ ਇਸ ਨੂੰ ਕਦੋਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਵਾਰ ਰੂਸ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਚੀਨ ਨੂੰ ਐਸ -400 ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਰੋਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੀ ਇੱਕ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਕਦਮ ਤੋਂ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਦਾ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ ਬਿਲ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਹਥਿਆਰ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੋ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਚੀਨ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸ ਨੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਐਸ -400 ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਰੋਕ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਇਸ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦੀ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਲਈ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਵੀ ਰੂਸ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਚੀਨ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸ ਨੇ ਦਬਾਅ ਹੇਠ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਹੈ । ਇੱਕ ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਸ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਐਸ -400 ਚੀਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਵਧਾਏਗਾ।
ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਵਧ ਰਹੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਰੂਸ ਨੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੂੰ ਇਸ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਖੇਪ ਸਿਰਫ 2018 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਦੋਂਕਿ ਦਸੰਬਰ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਵੇਗਾ । ਇਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਪੱਖ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਾ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇ, ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰੂਸ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਆਰਕਟਿਕ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਇੰਸ ਅਕੈਡਮੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਲੇਰੀ ਮਿੱਟਕੋ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਵੈਲੇਰੀ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਫੌਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਲਏ ਹਨ ।
