Vitamin-K foods: ਵਿਟਾਮਿਨ-K ਵਿਟਾਮਿਨਜ਼ ਦੇ ਉਸ ਗਰੁੱਪ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੈਟ-ਸਾਲਯੂਬਲ ਵਿਟਾਮਿਨਜ਼ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯਾਨਿ ਇਹ ਵਿਟਾਮਿਨਜ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਮੌਜੂਦ ਫੈਟ ‘ਚ ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਵਿਟਾਮਿਨ-K ਸਾਡੇ ਖੂਨ ਨੂੰ ਗਾੜਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਾਡਾ ਬਲੱਡ ਫਲੋਅ ਸਹੀ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ‘ਚ ਖੂਨ ਦੇ ਕਲੋਟ ਨਹੀਂ ਜੰਮਦੇ ਯਾਨਿ ਬਲੱਡ ਕਲੋਟਿੰਗ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਦੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਵਿਟਾਮਿਨ-K ਸਾਨੂੰ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਫੂਡਜ਼ ਤੋਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕਿਹੜੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਫਾਇਦਾ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ…
ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਵਿਟਾਮਿਨ-K: ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ‘ਤੇ ਕਿਤੇ ਵੀ ਕੋਈ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ‘ਤੇ ਜਦੋਂ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਖੂਨ ਦੀ ਇਕ ਪਰਤ ਬਣਕੇ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਸਰੀਰ ਵਿਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੂਨ ਨਾ ਬਹਿ ਸਕੇ… ਇਹ ਕੰਮ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਪ੍ਰੋਥਰੋਮਬਿਨ ਨਾਮਕ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਕੇ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਵਿਟਾਮਿਨ-K ਦੋ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬਲੱਡ ਨੂੰ ਜੰਮਣ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਬਲੱਡ ਨੂੰ ਵਹਿਣ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ।
ਕਿੰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਵਿਟਾਮਿਨ-K ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ?
- 0-6 ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਬੱਚੇ – 2 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਰੋਜ਼ਾਨਾ
- 7 ਤੋਂ 12 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਬੱਚਾ – 2.5 ਮਾਈਕਰੋਗ੍ਰਾਮ ਰੋਜ਼ਾਨਾ
- 1 ਤੋਂ 3 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ – 30 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਰੋਜ਼ਾਨਾ
- 4 ਤੋਂ 8 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ – 55 ਮਾਈਕਰੋਗ੍ਰਾਮ ਰੋਜ਼ਾਨਾ
- 9 ਤੋਂ 13 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ – 60 ਮਾਈਕਰੋਗ੍ਰਾਮ ਰੋਜ਼ਾਨਾ
- 14 ਤੋਂ 18 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ – 75 ਮਾਈਕਰੋਗ੍ਰਾਮ ਰੋਜ਼ਾਨਾ
- 19 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕ – 90 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਰੋਜ਼ਾਨਾ
- ਉੱਥੇ ਹੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 90 micrograms (mcg) ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ 120 mcg ਵਿਟਾਮਿਨ-K ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਵਿਟਾਮਿਨ-K: ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ-1 ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ-2। ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ-1 ਅਜਿਹਾ ਵਿਟਾਮਿਨ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਪੌਦਿਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਫਲ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਪੱਤੇ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਆਦਿ। ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ-2 ਅਜਿਹਾ ਵਿਟਾਮਿਨ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਬਣੇ ਭੋਜਨ ਆਦਿ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਹੱਡੀਆਂ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਕੇ: ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਬਲੱਡ ਕਲੋਟਿੰਗ ਲਈ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਕੇ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਇਸਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਵਿਟਾਮਿਨ-ਕੇ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਮੈਕੇਨਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਠੀਕ ਰੱਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹੱਡੀਆਂ ਨਾ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਨਰਮ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਫਰੈਕਚਰ ਹੋਣ ਦਾ ਡਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਟਾਮਿਨ-ਕੇ ਦੀ ਕਮੀ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗੱਲ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਕਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਕਿਸੇ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਬਲੱਡ ਕਲੋਟਿੰਗ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜਾਨਲੇਵਾ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਰੀਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦਾ ਉਤਪਾਦਨ: ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਡਿਊਸ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਸਾਡੀ ਬਾਡੀ ‘ਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ ਵਿਟਾਮਿਨ-ਕੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਪ੍ਰੋਥਰੋਮਬਿਨ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਜੋ ਕਿ ਸਰੀਰ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਖੂਨ ਦੀ ਕਲੋਟਿੰਗ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿਚ ਹਰੀਆਂ ਪੱਤੇਦਾਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਦੁੱਧ, ਆਂਡੇ, ਡ੍ਰਾਈ ਫਰੂਟਸ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ। ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਇਸ ਤੱਤ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬਲੱਡ ਬਹੁਤ ਪਤਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਜਾਂ ਬ੍ਰੇਨ ਹੈਮਰੇਜ਼ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਓਵਰਫਲੋਅ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਲੈਂਦੇ ਰਹੋ।
ਇਹ ਲੋਕ ਰੱਖੋ ਪਰਹੇਜ਼: ਉਹ ਲੋਕ ਜੋ ਖੂਨ ਦੇ ਪਤਲੇਪਣ ਕਾਰਨ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਬਲੱਡ ਪਤਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਖਾ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ ਦੀ ਵੱਧ ਮਾਤਰਾ ਨਾ ਲਓ। ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ। ਵਿਟਾਮਿਨ-ਕੇ ਲਈ ਦਹੀਂ, ਪਾਲਕ, ਕੀਵੀ, ਐਵੋਕਾਡੋ, ਅਨਾਰ, ਹਰੇ ਮਟਰ, ਨਿੰਬੂ, ਗਾਜਰ, ਬਦਾਮ, ਚਿਕਨ, ਆਂਡਾ, ਬ੍ਰੋਕਲੀ, ਸ਼ਲਗਮ, ਪੱਤਾਗੋਭੀ ਅਤੇ ਚੁਕੰਦਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਾਓ।
