ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਬੁੱਧਵਾਰ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਏ ਨਵੇਂ ਡਿਜੀਟਲ ਮੀਡੀਆ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਬਾਰੇ ਵੇਰਵੇ ਦੇਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਡਿਜੀਟਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਅਤੇ ਓਟੀਟੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਨੂੰ 15 ਦਿਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ – ਡਿਜੀਟਲ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਕਰਨ ਲਈ – ਚੋਣ ਜ਼ਾਬਤਾ ਅਤੇ ਤਿੰਨ-ਪੱਧਰੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਣ ਢਾਂਚਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਧਾਰਤ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ, ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਾ ਹੱਲ, ਇਤਰਾਜ਼ਯੋਗ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ, ਪਾਲਣਾ ਰਿਪੋਰਟ ਅਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ਯੋਗ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਕਦਮ ਇਕ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਨੋਟਿਸ ਮਿਲਿਆ ਜਿਸ ਵਿਚ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਤਹਿਤ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੰਗੀ ਗਈ ਸੀ। ਆਈ ਟੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ।
ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਤਹਿਤ ਸੂਚਨਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਮ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਦਾ ਨਾਮ, ਪਤਾ, ਫੋਨ ਨੰਬਰ, ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਣ ਅਧਿਕਾਰੀ, ਸਵੈ-ਨਿਯਮ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੰਗੀ ਹੈ। ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹੁਣ ਤੱਕ 60 ਦੇ ਕਰੀਬ ਡਿਜੀਟਲ ਨਿਊਜ਼ ਪਲੇਟਫਾਰਮਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਤਹਿਤ ਸਵੈ-ਨਿਯਮ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਤਹਿਤ ਰਜਿਸਟਰੀ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।
ਸੂਚਨਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਡਿਜੀਟਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਵਾਇਤੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਅਖਬਾਰ ਜਾਂ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਡਿਜੀਟਲ ਮਾਧਿਅਮ ਵਿੱਚ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਦੂਜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਡਿਜੀਟਲ ਨਿਊਜ਼ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਹੈ। ਤੀਜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਚੋਟੀ ਦੇ ਅਰਥਾਤ ਓਟੀਟੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਉੱਤੇ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਡਿਜੀਟਲ ਮਾਧਿਅਮ ਦੁਆਰਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕਾਂ ਤੋਂ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਮ, ਯੂਆਰਐਲ, ਭਾਸ਼ਾ, ਐਪ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਕਾਉਂਟ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੁੱਛੀ ਗਈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਟੀ ਵੀ ਚੈਨਲ ਦੀ ਆਗਿਆ, ਜਾਂ ਅਖਬਾਰ ਦਾ ਆਰਐਨਆਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੰਬਰ, ਸੰਪਰਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਣ ਵਿਧੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ ਹੈ। ਦੂਸਰੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਗਭਗ ਉਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੰਗੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਵਿਚ ਕੰਪਨੀ ਪਛਾਣ ਨੰਬਰ ਅਤੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਬੋਰਡ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਪੁੱਛੀ ਗਈ ਹੈ, ਕੀ ਉਹ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹਨ?
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਹੈ ਇਹ ਖਬਰ, ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ…
ਤੀਜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਾਮ, ਪਤਾ, ਯੂਆਰਐਲ, ਐਪ ਦਾ ਨਾਮ, ਆਦਿ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਹਨ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਓਟੀਟੀ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਰਜਿਸਟਰੀਕਰਣ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਕਿਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਓਟੀਟੀ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਿਵਾਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਕੰਟੈਂਟ ਮੈਨੇਜਰ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਦੱਸਣਾ ਪਏਗਾ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਡਿਜੀਟਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉੱਚ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪਟੀਸ਼ਨਾਂ ‘ਤੇ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
