Employee State Insurance Scheme: ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਸਿਰਫ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਪਰ ਬੀਮੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਯੋਜਨਾ ਵੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਨੌਕਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਚੁੱਕ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕਿਹੜੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਲਾਭ?
ਕੇਂਦਰੀ ਕਿਰਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਨਿੱਜੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਕਰਮਚਾਰੀ ਰਾਜ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ (ESIS) ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾ ਰੱਖੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਲਾਭ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਆਮਦਨ 21,000 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਜਾਂ ਘੱਟ ਹੈ। ਲੋਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੀਮਾ 25,000 ਰੁਪਏ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀਆਂ, ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਅਤੇ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਇਸਦਾ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਲਾਭ?
ਕਰਮਚਾਰੀ ਰਾਜ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਤੁਸੀਂ ਸਿਹਤ ਕਵਰ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਮੁਫਤ ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪੈਨਸ਼ਨ ਤੱਕ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ, ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਰਭਰ ਇਲਾਜ ਦੇ ਖਰਚੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਖਾਸ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਕਦ ਲੈਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਫਾਇਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ:
–ਮੈਡੀਕਲ ਲਾਭ– ਬੀਮਾ ਯੁਕਤ ਅਤੇ ਉਸ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਲਾਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
-ਜਣੇਪਾ ਲਾਭ- ਜਣੇਪਾ ਛੁੱਟੀ ਦੌਰਾਨ ਡਿਲਿਵਰੀ ਵਿੱਚ 26 ਹਫਤਿਆਂ ਤੱਕ, ਗਰਭਪਾਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ 6 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ, ਕਮਿਸ਼ਨਿੰਗ ਮਾਂ ਜਾਂ ਗੋਦ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਮਾਂ ਲਈ 12 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਤਨਖਾਹ ਦਾ 100% ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
-ਅਪਾਹਜਤਾ ਲਾਭ- ਬੀਮਾਯੁਕਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਅਪਾਹਜਤਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸੱਟ ਠੀਕ ਹੋਣ ਤੱਕ ਅਤੇ ਅਸਥਾਈ ਅਪਾਹਜਤਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
-ਨਿਰਭਰ ਲਾਭ- ਬੀਮਾਯੁਕਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦੌਰਾਨ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਤ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿੱਚ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਮਾਲਕ ਕਿੰਨਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ?
ਇਸ ਸਰਕਾਰੀ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਮਾਲਕ ਦੋਨਾਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਵਿੱਚੋਂ 1.75% ਤਨਖਾਹ ESIC ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਾ 4.75% ਮਾਲਕ ਵੱਲੋਂ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
