classical ustad ghulam Mustafa: ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਲਾਸੀਕਲ ਗਾਇਕ ਉਸਤਾਦ ਗੁਲਾਮ ਮੁਸਤਫਾ ਖਾਨ ਸਹਿਬ ਦੀ 89 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਬਾਂਦਰਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਲਗਭਗ 15 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿਮਾਗੀ ਦੌਰਾ ਪਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅਧਰੰਗੀ ਹੋ ਗਏ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਉਹ ਬਿਮਾਰ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਾਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੌਤ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਿਆਂ ਉਸ ਦੇ ਬੇਟੇ ਰੱਬਾਣੀ ਮੁਸਤਫਾ ਖਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਅੱਜ ਦੁਪਹਿਰ 12 ਤੋਂ 12.15 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਉਸਤਾਦ ਗੁਲਾਮ ਮੁਸਤਫਾ ਖਾਨ ਨੂੰ 1991 ਵਿਚ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ, 2006 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 2018 ਵਿਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਵੀ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮ 7:30 ਵਜੇ ਪੂਰੇ ਰਾਜ ਦੇ ਸਨਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸੈਂਟਾ ਕਰੂਜ਼ ਕਬਰਸਤਾਨ ਵਿਖੇ ਸੌਂਪਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸੰਨ 1931 ਵਿਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਦੌਨ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿਚ ਜੰਮੇ ਅਤੇ ਰਾਮਪੁਰ-ਸਹਿਸਵਾਨ ਘਰਾਨਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ, ਗਾਇਕ ਗੁਲਾਮ ਮੁਸਤਫਾ ਖਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਮ੍ਰਿਣਾਲ ਸੇਨ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫਿਲਮ ‘ਭੁਵਨ ਸ਼ੋਮ’ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਪਛਾਣ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗੁਲਾਮ ਮੁਸਤਫਾ ਖਾਨ ਨੇ ‘ਉਮਰਾਓ ਜਾਨ’, ‘ਆਗਮਨ’, ‘ਬਸਤੀ’, ‘ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ ਆਸ਼ਿਕ’ ਵਰਗੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣੀ ਗਾਇਕੀ ਦੇ ਅਨੌਖੇ ਢੰਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ‘ਜੂਨੀਅਰ ਤਾਨਸੈਨ’ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਨੇ ਗੁਲਾਮ ਮੁਸਤਫਾ ਖਾਨ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕਰਦਿਆਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਇਕ ਪੋਸਟ ਜ਼ਰੀਏ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਗੁਲਾਮ ਮੁਸਤਫਾ ਖਾਨ ਦੀ ਮੌਤ’ ਤੇ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਇਕ ਮਹਾਨ ਕਲਾਸੀਕਲ ਗਾਇਕ ਸੀ, ਬਲਕਿ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚੰਗਾ ਵਿਅਕਤੀ ਵੀ ਸੀ।
ਉਸਤਾਦ ਗੁਲਾਮ ਮੁਸਤਫਾ ਖਾਨ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਚਾਰ ਬੇਟੇ, ਚਾਰ ਧੀਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਤਨੀ ਛੱਡ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੇਟੇ ਰੱਬਾਣੀ ਮੁਸਤਫਾ ਖਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਛੋੜਾ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਇਕ ਨਾ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਘਾਟਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਸ ਦੀ ਰਵਾਇਤ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਾਂਗੇ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਡੀ ਸੱਚੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਹੋਵੇਗੀ।” ਗੁਲਾਮ ਮੁਸਤਫਾ ਖਾਨ ਨੇ ਆਸ਼ਾ ਭੋਂਸਲੇ, ਗੀਤਾ ਦੱਤ, ਮੰਨਾ ਡੇ, ਸੋਨੂੰ ਨਿਗਮ, ਹਰਿਹਰਾਨ, ਸ਼ਾਨ ਵਰਗੇ ਨਾਮਵਰ ਗਾਇਕਾਂ ਦੇ ਕਰੀਅਰ ਵਿਚ ਵੀ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੇ ਸਾਰੇ ਗਾਇਕ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਲਾਹਕਾਰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।
