Azerbaijan suffers heavy losses: ਰੂਸ ਵਾਂਗ ਅੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਅੱਧੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ, ਅਰਮੀਨੀਆ ਅਤੇ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਚੱਲ ਰਹੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਨੂੰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਝੱਲਣਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ 3 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਘੋਸ਼ਿਤ ਰੀਪਬਲਿਕ ਆਫ਼ ਆਰਤਾਸਖ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰੈਸ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਖੁਫੀਆ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਡੇ 3000 ਸੈਨਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਅਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿੱਥੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਵਾਜਾਈ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲਿਆਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਦਰਅਸਲ, ਇਹ ਪੂਰੀ ਲੜਾਈ ਨਾਗੋਰਨੋ ਕਰਾਬਾਖ ਖੇਤਰ ਦੇ 4400 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਨਾਗੋਰਨੋ ਕਰਾਬਾਖ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇੱਥੇ ਅਰਮੀਨੀਆ ਦੇ ਨਸਲੀ ਧੜਿਆਂ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਹੈ। ਤਣਾਅ ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਸਰਹੱਦ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਸ ਤਣਾਅ ਨੇ ਜੰਗ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਯੂਰਪ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਇਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਖੇਤਰ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇੱਥੇ ਅਰਮੀਨੀਆ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਲੋਕ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅਰਮੀਨੀਆਈ ਫੌਜ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਤਕਰੀਬਨ ਚਾਰ ਹਜ਼ਾਰ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਾ ਇਹ ਪੂਰਾ ਇਲਾਕਾ ਪਹਾੜੀ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਤਣਾਅ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। 1991 ਵਿੱਚ ਨਾਗੋਰਨੋ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਤੋਂ ਸੁਤੰਤਰ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਅਰਮੀਨੀਆ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਇਆ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਹ ਵਿਵਾਦ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਰਮੀਨੀਆ ਅਤੇ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1918 ਅਤੇ 1921 ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ 1922 ਵਿੱਚ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣੇ ਸਨ। ਰੂਸ ਦੇ ਨੇਤਾ ਜੋਸਫ ਸਟਾਲਿਨ ਨੇ ਅਰਮੀਨੀਆ ਨੂੰ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਅਜ਼ਰਬਾਈਜਾਨ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇਹ ਵਿਵਾਦ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
