delhi next few days will dangerous: ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੀ ਇਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਜੋਂ ਦਸਤਕ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਘੱਟ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮੌਸਮ ਸਾਫ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਇਕ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਮੌਤ ਦਰ ਘੱਟ ਸੀ ਪਰ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਪੁਰਾਣੀ ਸਥਿਤੀ ਵਾਪਸ ਆਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ’ ਚ ਵਾਹਨ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਨਾਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਧੇਗਾ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਤਾਪਮਾਨ ਘਟਦਾ ਹੈ, ਧੂੰਆਂ ਅਤੇ ਧੂੜ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਾਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਤਲ ‘ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਇੱਕ ਗੈਸ ਚੈਂਬਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਕੋਰੋਨਾ ਸਾਹ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਕਾਲ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਟਲੀ ਵਿਚ, ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿਚ ਉੱਤਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕੋਰੋਨਾ ਅਤੇ ਮੌਤਾਂ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿਚ ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦਾ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ-2.5 ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਨਾਲ ਮੌਤ ਦਰ ਵੀ ਵਧੀ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਫੇਫੜਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਫਿਲਟਰ ਦੁਆਰਾ ਅਸੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਫੇਫੜੇ ਕਾਲੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ -10, ਪੀਐਮ 2.5 ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੂਖਮ ਕਣ ਸਾਹ ਰਾਹੀਂ ਸਰੀਰ ਤਕ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿਚ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਦੀਵਾਲੀ ਵਿਚ ਪਟਾਕੇ ਜੜੇ, ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਧੂੰਆਂ ਕੋਰੋਨਾ ਲਾਗ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿਚ ਚਲਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤੇ ਆਰਥਿਕ ਪੈਕੇਜ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਸਾਫ਼ energy ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੋਲਾ ਅਤੇ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਥਰਮਲ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟਾਂ, ਉਦਯੋਗਿਕ ਇਕਾਈਆਂ ਅਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲਾ ਧੂੰਆਂ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ 60-65 ਫੀਸਦੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹੈ। ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਨਾਲ 35 ਤੋਂ 40 ਫੀਸਦੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਰਾਲੀ ਦੇ ਸਹੀ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ ਵਿਕਲਪ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਤਾਂ ਹੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗਾ।
