dispute china no diplomatic initiative-: ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਵਿਚ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ (ਐਲਏਸੀ) ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੇ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਚੋਟੀ ਦੇ ਪੱਧਰੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਮਿਲਟਰੀ ਕਮਾਂਡਰ ਪੱਧਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ, ਮਿਲਟਰੀ ਕਮਾਂਡਰ ਪੱਧਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਇਕ ਹੋਰ ਦੌਰ ਜਲਦੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਰਹੱਦੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ‘ਤੇ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਤਾਲਮੇਲ ਲਈ ਵਰਕਿੰਗ ਮਕੈਨਿਜ਼ਮ (ਡਬਲਯੂਐਮਸੀਸੀ) ਦੀ ਇਕ ਮੀਟਿੰਗ ਹੋਵੇਗੀ। ਸੈਨਿਕ ਕਮਾਂਡਰ ਪੱਧਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਛੇਵੇਂ ਗੇੜ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਦਿੰਦਿਆਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਅਨੁਰਾਗ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸ ਵਿਵਾਦ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝਾ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ, ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਐਲਏਸੀ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਅਤੇ ਐਲਏਸੀ ‘ਤੇ ਹੋਰ ਸੈਨਾ ਤਾਇਨਾਤ ਨਾ ਕਰਨ’ ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਬੈਠਕ ਵਿਚ ਵਿਵਾਦ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ‘ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਆਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਕਮਾਂਡਰ ਪੱਧਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਦੌਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜਲਦੀ ਹੀ ਡਬਲਯੂਐਮਸੀਸੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ। ਵਿਵਾਦ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਚੋਟੀ ਦੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਪਹਿਲ ਹੋਈ।
ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀਆਂ, ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀਆਂ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਗੱਲਬਾਤ ਵੀ ਹੋਈ। ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕੋਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੂਟਨੀਤਕ ਗੱਲਬਾਤ ਨਾਲ ਕਮਾਂਡਰ ਪੱਧਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾਈ ਹੈ।ਭਾਰਤ ਸਥਿਤੀ ਨਿਰੰਤਰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਐਲ.ਏ.ਸੀ. ‘ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਰ ਤਰਾਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਿਸੇ ਸਿੱਟੇ ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੀਨ ਦੇ ਅੱਗੇ ਇਹ ਸ਼ਰਤ ਰੱਖੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਚੋਟੀਆਂ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਚੀਨ ਦੀ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਨ ਦੀ ਹੈ।ਦਰਅਸਲ, ਚੀਨ ਹੁਣ ਤੱਕ ਐਲਏਸੀ ‘ਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਵਾਰਤਾ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਉਸਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪੱਧਰੀ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।
