sacha sauda guru nanak dev ji: ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਅਨੁਯਾਈ ਉਨਾਂ੍ਹ ਨੂੰ ਨਾਨਕ, ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ, ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਅਤੇ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹ ਦੇ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਕੱਤਕ ਸ਼ੁਕਲਾ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਹਰ ਸਾਲ ਕੱਤਕ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੂਰਬ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਂ ਮਹਿਤ ਕਾਲੂ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਦਾ ਨਾਂ ਤ੍ਰਿਪਤਾ ਦੇਵੀ ਸੀ।
ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਭੈਣ ਦਾ ਨਾਂ ਨਾਨਕੀ ਸੀ।ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਦੁਨਿਆਵੀ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨਾਂ੍ਹ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਆਤਮਿਕ ਚਿੰਤਨ ਅਤੇ ਸਤਿਸੰਗ ‘ਚ ਬਤੀਤ ਕੀਤਾ।ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਬਚਪਨ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚਮਤਕਾਰੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰੀਆਂ, ਇਹ ਵੇਖ ਕੇ ਕਿ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਉਨਾਂ੍ਹ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਮੰਨਣ ਲੱਗੇ।ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।
ਉਹ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤੀਰਥ ਕੇਂਦਰਾਂ ‘ਤੇ ਆਇਆ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ।ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਮਾਤਾ ਸੁਲੱਖਣੀ ਨਾਲ 1487 ‘ਚ ਹੋਇਆ।ਉਨਾਂ੍ਹ ਨੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਸ਼੍ਰੀਚੰਦ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਮੀਚੰਦ ਸੀ।ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ ਕਿ ਰੱਬ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪੂਜਾ ਦੋਵਾਂ ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਹੈ।ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ, ਬਹੁ-ਵਚਨ ਨੂੰ ਨਾਨਕ ਨੇ ਬੇਲੋੜਾ ਕਿਹਾ ਸੀ।ਉਨਾਂ੍ਹ ਨੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੋਵਾਂ ‘ਤੇ ਪਿਆ।ਨਾਨਕਦੇਵ ਜੀ ਬਾਰੇ ਇਕ ਕਹਾਣੀ ਕਾਫੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਨਾਂ੍ਹ ਨੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਲਈ 20 ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਕਿਹਾ-ਇਨ੍ਹਾਂ 20 ਰੁਪਇਆਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਕਰੋ।ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਸੌਦਾ ਕਰਨ ਬਾਹਰ ਚਲੇ ਗਏ।ਰਾਹ ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੋਲੀ ਮਿਲੀ।ਨਾਨਕਦੇਵ ਜੀ 20 ਰੁਪਏ ਦਾ ਭੋਜਨ ਸੰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਰਵਾ ਕੇ ਵਾਪਸ ਪਰਤੇ।ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਸੌਦਾ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ?ਉਨਾਂ੍ਹ ਨੇ ਕਿਹਾ- ‘ਸਾਧੂਆਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਕਰਵਾਇਆ।ਇਹ ਅਸਲ ਸੌਦਾ ਹੈ।
ਗਊ ਸੈੱਸ ਲੈਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਅਵਾਰਾ ਘੁੰਮ ਰਹੀਆਂ ਨੇ ਗਾਵਾਂ, ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਨਾਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਖਿਲਵਾੜ ।