ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਅਨੋਖਾ ਸਕੂਲ, ਜਿਥੇ ਘੰਟੀ ਵਜਦੇ ਹੀ ਬੱਚੇ ਘਰ ਨਹੀਂ ਜੰਗਲ ਵੱਲ ਭਜਦੇ ਹਨ

ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ‘ਚ ਇਕ ਅਨੋਖਾ ਸਕੂਲ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਸਕੂਲ ਦੀ ਘੰਟੀ ਵੱਜਦੇ ਹੀ ਬੱਚੇ ਘਰ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਜੰਗਲ ਵੱਲ ਭੱਜਦੇ ਹਨ। ਹਾਂ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸੁਣਿਆ ਹੈ। ਕਾਸੇਕੇਰਾ ਪਿੰਡ ਰਾਏਪੁਰ ਤੋਂ 109 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਮਹਾਸਮੁੰਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਬਾਗਬਾਹਰਾ ਬਲਾਕ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਦੁਪਹਿਰ 1 ਵਜੇ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਘੰਟੀ ਵੱਜੀ ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਕਲਾਸ ਰੂਮ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਗਏ ਅਤੇ ਖੇਡਦੇ ਹੋਏ ਜੰਗਲ ਵੱਲ ਭੱਜਣ ਲੱਗੇ। ਇੰਝ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਸਕੂਲ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਖੇਡਣ ਲਈ ਬਾਹਰ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋਣ। ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਨਿਯਮਿਤ ਕਲਾਸਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਦਰਤ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਕੂਲੀ ਕਲਾਸਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ,ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜੰਗਲਾਂ, ਦਰੱਖਤਾਂ, ਪਹਾੜਾਂ, ਨਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਦੀ-ਤਲਾਬਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਣੀ ਸੀ।

ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਉਤਸੁਕਤਾ ਸੀ ਕਿ ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ। ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹੀ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝ ਗਏ। ਕੋਈ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਕੀੜੇ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਕੋਈ ਰੁੱਖਾਂ-ਬੂਟਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਟ ਲੈਣ ਲੱਗਾ। ਕੁਝ ਦੇਰ ਵਿਚ ਹੀ ਕਸੇਕੇਰਾ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮੁੱਖ ਅਧਿਆਪਕ ਡਾ. ਵਿਜੇ ਸ਼ਰਮਾ ਵੀ ਆ ਗਏ ਅਤੇ ਪਹਾੜੀ ‘ਤੇ ਇਕ ਚੱਟਾਨ ‘ਤੇ ਬੈਠ ਗਏ | ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਲੱਭ ਲਈ ਅਤੇ ਫਿਰ ‘ਨੇਚਰ ਕਲਾਸ’ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪਿੰਡ ਕਸੇਖੇੜਾ ਸਕੂਲ ਦੇ ਛੇਵੀਂ ਤੋਂ ਦਸਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੇ ਬੱਚੇ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਰਲ ਕੇ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਕੂਲ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੈਥ, ਕੈਮਿਸਟਰੀ, ਬਾਇਓ, ਫਿਜ਼ਿਕਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਚਿਕਿਤਸਕ ਗਿਆਨ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗਣਿਤ, ਵਿਗਿਆਨ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਤੇ ਚਿਕਿਤਸਕ ਦਾ ਗਿਆਨ ਵੀ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗਣਿਤ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਏ ਗਏ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਢਲਾਨ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਰਫਤਾਰ, ਰੋਕਣਾ, ਖੇਤਰਫਲ, ਗੁਣਾ-ਤਕਸੀਮ ਨੂੰ ਪੌਦਿਆਂ ਅਤੇ ਪਹਾੜਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਮਝਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੈਕਟੀਕਲ ਕੰਮ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨਾ, ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਰਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇਲਾਜ, ਚਿਕਿਤਸਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ, ਛਾਲ ਦਾ ਪ੍ਰਿੰਟ ਲੈ ਕੇ ਉਮਰ ਦੀ ਗਣਨਾ, ਇਸਦੇ ਗੁਣ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰੈਕਟੀਕਲ ਕੰਮ ਇੱਥੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਨਦੀ-ਤਲਾਬ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਪੌਦਾ ਬੀਜਣ ਲਈ ਨਿਦਾਈ, ਗੁੜਾਈ ਅਤੇ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਵੀ ਸਿੱਖਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਸੂਬੇ ਦੀਆਂ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ‘ਚ ਸਕੈਨਰ ਲਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ, ਸਰੀਰ ਅੰਦਰ ਲੁਕਾਇਆ ਸਾਮਾਨ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ ਸਕੈਨ

ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸਕੂਲ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਇਨਕੋ ਕਲੱਬ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਕਦ ਇਨਾਮ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।