what is mcmahon line: ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ (ਐਲਏਸੀ) ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਵਾਦ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ। ਲਗਭਗ 20 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਚੀਨੀ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੀਮਾ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਆਏ ਸਨ, ਪਰ ਭਾਰਤੀ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਲੇਹ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਉਡਾਣ ਭਰੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਤਾਜ਼ਾ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਅਕਸਾਈ ਚੀਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਕਿਨਾਰੇ ਚੀਨੀ ਫੌਜ ਦੇ ਵੱਡੇ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਕਸਾਈ ਚਿਨ ਲੱਦਾਖ ਦਾ ਉਹੀ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਚੀਨ ਨੇ 1962 ਦੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਪੱਛਮੀ ਸੈਕਟਰ ਵਿਚ ਅਕਸਾਈ ਚੀਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਯੂਰਪੀਅਨ ਸਪੇਨ ਏਜੰਸੀ ਦੀਆਂ ਤਾਜ਼ਾ ਤਸਵੀਰਾਂ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਤੀਜੇ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿਚ ਅਕਸਾਈ ਚਿਨ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਹੋਣ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚਲਦੀਆਂ ਬਣਤਰ 30-50 ਮੀਟਰ ਉੱਚੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਤਸਵੀਰਾਂ ਜ਼ਮੀਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਵੇਖੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ’ ਤੇ ਅੰਦੋਲਨ ਕਰਕੇ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚ 3,488 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਮੀ ਸਰਹੱਦ ਹੈ। ਇਹ ਸਰਹੱਦ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉਤਰਾਖੰਡ, ਸਿੱਕਮ ਅਤੇ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਤਿੰਨ ਸੈਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਸੈਕਟਰ ਭਾਵ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਮੱਧ ਸੈਕਟਰ ਭਾਵ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਉਤਰਾਖੰਡ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਸੈਕਟਰ ਭਾਵ ਸਿੱਕਮ ਅਤੇ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼।
