Devotees visiting Sri Darbar Sahib : ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ : ਜਲਦੀ ਹੀ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਸਰੂਪਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਵਿੱਤਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਛਪਾਈ ਅਤੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਕਰ ਸਕਣਗੇ। ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸਿਰਫ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਡੀਐਸਜੀਐਮਸੀ ਕੋਲ ‘ਸਰੂਪਾਂ’ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਸੰਸਕਰਣ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਧਿਕਾਰ ਹਨ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਚ, ਛਪਾਈ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿਖੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਰਾਮਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਉਪਰ ਸਥਿਤ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਭਵਨ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਵਿਭਾਗ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ‘ਸਰੂਪ’, ਨੂੰ ਆਦਿ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਮੰਨਣ ਦਾ ਫਰਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਲਿਖ ਕੇ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਜਗ੍ਹਾ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ‘ਸਰੂਪਾਂ’ ਦੀਆਂ ਕਾਪੀਆਂ ਛਾਪਣ ਵੇਲੇ ਅਪਣਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਤੇ ‘ਮਰਯਾਦਾ’ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ।
ਐਸਜੀਪੀਸੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬੀਬੀ ਜਗੀਰ ਕੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਢਾਂਚਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜੋ ਫਾਇਰ ਪਰੂਫ ਅਤੇ ਡਸਟ ਪਰੂਫ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੀ ਕੰਧ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ, ਅਤੇ ਛਪਾਈ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ‘ਮਰਯਾਦਾ’ ਦੀ ਝਲਕ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਅਸੀਂ ਯਾਤਰੀਆਂ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਸਕੂਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੈਸ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਵਾ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਵਿਚ, ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੀ ਛਪਾਈ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਬਾਰੇ ਦੱਸਾਂਗੇ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਪਵਿੱਤਰ ਗ੍ਰੰਥ ਦੇ 1,430 ਪੰਨੇ ਹਨ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਛਪਾਈ ਲਈ ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਿਸਮ ਦਾ ਮੈਪਲੀਥੋ ਪੇਪਰ ਅਤੇ ਸਿਆਹੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਐਸਜੀਪੀਸੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸੱਕਤਰ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਡਲੀਵਾਲਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਛਪਾਈ ਇੱਕ ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰਾਈਜ਼ਡ ਆਫਸੈੱਟ ਮਸ਼ੀਨ ਉੱਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਜਰਮਨੀ ਤੋਂ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਗੁਟਕਾ ਸਾਹਿਬ (ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੀ ਬਾਣੀ), ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਵਿੱਤਰ ਲਿਖਤਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ, ਮੱਧਮ ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਕਾਪੀਆਂ ਸਮੇਤ ਔਸਤਨ 8,000 ਕਾਪੀਆਂ ਹਰ ਸਾਲ ਛਾਪੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਿਯਮ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਮਲ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਢਕੇ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਬਾਹਰ ਲਾਹ ਕੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਬੜ ਦੇ ਜੁੱਤੇ ਪਹਿਨਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
