Giving Guruship to Guru Hargobind Sahib : ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਗਰ ਕੀਰਤਪੁਰ ਵਿੱਚ 19 ਮਾਘ, ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ, 13 ਸੰਵਤ 1687 ਤਦਾਨੁਸਾਰ 16 ਜਨਵਰੀ ਸੰਨ 1630 ਨੂੰ ਮਾਤਾ ਨਿਹਾਲ ਕੌਰ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਪਿਤਾ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਦਾਦਾ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਬਲਵਾਨ ਪੁਰਖ ਮੰਨਦੇ ਸਨ। ਅਤ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਗੁਰਿਆਈ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਦੇ ਪੰਜ ਪੁੱਤ ਸਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤ ਦਾ ਨਾਮ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤ ਸਨ। ਸ਼੍ਰੀ ਧੀਰਮਲ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ। ਦੋ ਪੁੱਤਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਯੋਗ ਬਲ ਦੁਆਰਾ ਸਰੀਰ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤ ਦਾ ਨਾਮ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ ਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤ ਸਨ। ਸ਼੍ਰੀ ਧੀਰਮਲ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ। ਤੁਹਾਡੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਪੁੱਤਰ ਤਿਆਗਮਲ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਰੱਖਿਆ ਸੀ, ਬਹੁਤ ਹੀ ਲਾਇਕ ਸਨ ਪਰ ਤੁਸੀ ਤਾਂ ਵਿਧਾਤਾ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਮੱਦੇਨਜਰ ਰੱਖਕੇ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਪੋਤ੍ਰੇ ਹਰਿਰਾਏ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧਿਆਪਨ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਤੁਹਾਡੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਉਹੀ ਸਰਵਗੁਣ ਸੰਪੰਨ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੀ ਗੱਦੀ ਦੇ ਵਾਰਿਸ ਬਨਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸਾਰੀ ਸੰਗਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ।
ਸੰਗਤ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੇੜਲਿਆਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਸੀ ਤਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਤੰਦੁਰੁਸਤ ਹੋ, ਫਿਰ ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਿਵੇਂ। ਪਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ: ਪ੍ਰਭੂ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ ਉਹ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਮਨੁੱਖ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਪ੍ਰਭੂ ਚਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਲੀਨ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਨਜ਼ਦੀਕ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਸਾਰੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਨੇਹਾ ਭੇਜ ਦਿੳ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਉੱਤਰਾਧਕਾਰੀ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਕਰਣੀ ਹੈ। ਤਾਂਜੋ ਸਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸੰਗਤ ਇਕੱਠੀ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਸੰਗਤ ਦੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਹਰਿਜਸ ਵਿੱਚ ਕੀਰਤਨ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ।
ਅਖੀਰ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਪੋਤ੍ਰੇ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੱਦੀ ਉੱਤੇ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕੀਤੀ, ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਥਾਲ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਪਰੰਪਰਾ ਅਨੁਸਾਰ ਕੁੱਝ ਸਾਮਗਰੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੇਂਟ ਕੀਤੀ। ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਦੇ ਸਪੁੱਤਰ ਸ਼੍ਰੀ ਭਾਨਾ ਜੀ ਨੂੰ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਉਹ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਨੂੰ ਵਿਧੀਵਤ ਕੇਸਰ ਦਾ ਟਿੱਕਾ ਲਗਾਣ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸਾਰੀ “ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਥਾ” ਸੰਪੰਨ ਹੋਈ, “ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਜੀ” ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੋਤ੍ਰੇ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਨੂੰ ਦੰਡਵਤ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸੁੰਦਰ ਜੋਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਤਦਪਸ਼ਚਾਤ ਸਾਰੀ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਰਾਏ ਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਮੰਨ ਕੇ ਨਤਮਸਤਕ ਹੋਣ। ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਏਕਾਂਤਵਾਸ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਕਰਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਕੁੱਝ ਦਿਨ ਬਾਅਦ 19 ਮਾਰਚ 1644 ਈਸਵੀ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਸਰੀਰ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭੂ ਚਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਲੀਨ ਹੋ ਗਏ।