happy birthday gulzar saab : ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਗੀਤਕਾਰ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਦਾ ਜਨਮ 18 ਅਗਸਤ 1934 ਨੂੰ ਦੀਨਾ, ਜੇਹਲਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ, ਪੰਜਾਬ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ, ਜੋ ਕਿ ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਨਾ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਗੀਤਕਾਰ ਹਨ ਬਲਕਿ ਇੱਕ ਚੰਗੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਸੰਵਾਦ ਅਤੇ ਪਟਕਥਾ ਲੇਖਕ ਵੀ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਨਾਲ ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਅਮਿੱਟ ਛਾਪ ਛੱਡੀ ਹੈ।
ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਦਾ ਬਚਪਨ ਦਾ ਨਾਂ ਸੰਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਕਾਲੜਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਦੋ ਵਿਆਹ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਦੂਜੀ ਪਤਨੀ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਂ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ ਕਾਲੜਾ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਦਾ ਨਾਂ ਸੁਜਾਨ ਕੌਰ ਸੀ। ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਨੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਦਾ ਸਾਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਕੰਮ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਚਲੇ ਗਏ। ਮੁੰਬਈ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਗੈਰਾਜ ਵਿੱਚ ਮਕੈਨਿਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ, ਉਹ ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੇਰ-ਸ਼ਾਇਰੀ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਆਪਣੇ ਖਾਲੀ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਿਖਦਾ ਸੀ। ਗੈਰਾਜ ਦੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਸੀ ਜੋ ਅੱਠ ਅੰਨਾ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਦੋ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਿੰਦੀ ਸੀ।
ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਉੱਥੇ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਸ਼ੌਕੀਨ ਸੀ।ਇੱਕ ਦਿਨ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਿਰਮਾਤਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਿਮਲ ਰਾਏ ਦੀ ਕਾਰ ਟੁੱਟ ਗਈ। ਇਤਫਾਕਨ, ਵਿਮਲ ਉਸੇ ਗੈਰਾਜ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਵਿਮਲ ਰਾਏ ਨੇ ਗੈਰਾਜ ‘ਤੇ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ। ਇਹ ਸਭ ਕੌਣ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ? ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਮੈਂ! ਵਿਮਲ ਰਾਏ ਨੇ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪਤਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਮਿਲਣ ਲਈ ਬੁਲਾਇਆ। ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਸਾਹਿਬ ਅੱਜ ਵੀ ਵਿਮਲ ਰਾਏ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਭਾਵੁਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ‘ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿਮਲ ਰਾਏ ਦੇ ਦਫਤਰ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਕਦੇ ਗੈਰਾਜ ਵਿੱਚ ਨਾ ਜਾਉ!’ ਬਾਹਰ ਚਮਕ। ਫਿਲਮ ‘ਬੰਦਿਨੀ’ ਸਾਲ 1963 ‘ਚ ਆਈ ਸੀ। ਇਸ ਫਿਲਮ ਦੇ ਸਾਰੇ ਗਾਣੇ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੇ ਗਏ ਸਨ ਪਰ ਇੱਕ ਗਾਣਾ ਸੰਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਕਾਲੜਾ ਭਾਵ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਨੇ ਫਿਲਮ ‘ਬੰਦਿਨੀ’ ਲਈ ਗੀਤ ‘ਮੋਰਾ ਗੋਰਾ ਅੰਗ ਲੇ, ਮੋਹੇ ਸ਼ਿਆਮ ਰੰਗ ਦੇਈ ਦੇ’ ਲਿਖਿਆ ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਸੁਰਖੀਆਂ ਬਟੋਰੀਆਂ ਅਤੇ ਇਸ ਗਾਣੇ ਨੇ ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੀ।ਗਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸੰਵਾਦਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਕ੍ਰਿਪਟ ਤੱਕ ਵੀ ਲਿਖੀ। ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਨੇ 1973 ਵਿੱਚ ਅਦਾਕਾਰਾ ਰਾਖੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧੀ ਮੇਘਨਾ ਕਰੀਬ ਡੇਢ ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਇਹ ਰਿਸ਼ਤਾ ਵੀ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਕਦੇ ਤਲਾਕ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਮੇਘਨਾ ਨੂੰ ਵੀ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਉਸਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਪਿਆਰ ਮਿਲਿਆ। 2008 ਵਿੱਚ ‘ਸਲੱਮਡੌਗ ਮਿਲੀਨੀਅਰ’ ਦੇ ਗੀਤ ‘ਜੈ ਹੋ’ ਦੇ ਲਈ ਕਈ ਫਿਲਮਫੇਅਰ ਅਵਾਰਡ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ, ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਆਸਕਰ ਅਵਾਰਡ ਸਾਲ 2012 ਵਿੱਚ ‘ਦਾਦਾ ਸਾਹਿਬ ਫਾਲਕੇ ਅਵਾਰਡ’ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਕਿੰਨਾ ਕੁਝ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ।
