sanjeev kumar birthday special : ਅਜਿਹੇ ਅਦਾਕਾਰ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦਿਲ ਜਿੱਤਿਆ, ਬਲਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਲਈ ਇਕ ਮਾਪਦੰਡ ਵੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇਕ ਨਿਪੁੰਨ ਕਲਾਕਾਰ ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਸੀ, ਜੋ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ‘ਤੇ ਅਮਰ ਹੋ ਗਿਆ। 9 ਜੁਲਾਈ, 1938 ਨੂੰ ਜਨਮੇ ਅਭਿਨੇਤਾ ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਅਸਲ ਨਾਮ ਹਰੀਹਰ ਜੇਠਾ ਲਾਲ ਜਰੀਵਾਲਾ ਸੀ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਸੰਜੀਵ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦੇ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਅਭਿਨੇਤਾ ਸੀ ਜੋ ਬਿਨਾਂ ਬੋਲਿਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਲੜਕੀਆਂ ਆਪਣੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ‘ਤੇ ਦਿਲ ਗੁਆ ਬੈਠਦੀਆਂ ਸਨ। ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਫਿਲਮੀ ਸਫ਼ਰ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੋਵੇਂ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪ ਸਨ। ਉਸ ਬਾਰੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਅਜੋਕੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਾ ਹੋਵੇ । ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਜਨਮ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਮੁੰਬਈ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਮੁੰਬਈ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੈਰ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਦਾਕਾਰੀ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਉਸਦਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਣ ਲੱਗੀ। ਸੰਜੀਵ ਨੇ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਚ ਅਦਾਕਾਰੀ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਸਟੇਜ ‘ਤੇ ਅਭਿਨੈ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਥੀਏਟਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਕਦਮਾਂ ਨੇ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਹਿਲਾਇਆ ਅਤੇ ਸਫਲਤਾ ਉਸ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਚੁੰਮਣ ਲੱਗੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਜਨਮਦਿਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਤੇ ਆਓ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੁਝ ਖਾਸ ਗੱਲਾਂ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ। ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1960 ਵਿੱਚ ਆਈ ਫਿਲਮ ‘ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ’ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸੰਜੀਵ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਫਿਲਮ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਫਲਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਉਹ ਛੋਟੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ, ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ। 1968 ਵਿਚ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਫਿਲਮ ‘ਰਾਜਾ ਰ ਰੰਕ’ ਪਰਦੇ ‘ਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਸਫਲ ਰਹੀ। ਇਸ ਫਿਲਮ ਨੇ ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦਾ ਸਟਾਰ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਹੀ ਇਕ ਬੁੱਢੇ ਆਦਮੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਜਿਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੀਰੋ ਆਪਣਾ ਅਕਸ ਖਰਾਬ ਕਰਨ ਦੇ ਡਰੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਦੇ ਸਨ, ਉਥੇ ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਸਿਰਫ ਅਦਾਕਾਰੀ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਿਰਫ 22 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਸੀ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੁੱਢੇ ਆਦਮੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਚ ਉਹ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਨਾਇਕਾ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਹਰ ਵਾਰ ਉਸ ਦੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਇੰਨੀ ਵਧੀਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਨਾਇਕਾ ‘ਤੇ ਭਾਰੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। 1972 ਵਿਚ ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਦੀ ਫਿਲਮ’ ਸੁਬਾਹ-ਓ-ਸ਼ਾਮ ‘ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ। ਗੁਲਜ਼ਾਰ ਨੇ ਇਹ ਫਿਲਮ ਵੇਖੀ ਅਤੇ ਸੰਜੀਵ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਸੰਜੀਵ ਨਾਲ ਕਈ ਫਿਲਮਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ‘ਆਂਧੀ’, ‘ਕੋਸ਼ੀਸ਼’, ‘ਮੌਸਮ’, ‘ਅੰਗੂਰ’, ‘ਨਮਕੀਨ’ ਜੋ ਪਰਦੇ ‘ਤੇ ਸਫਲ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਨੇ 1974 ਵਿਚ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਫਿਲਮ ‘ਨਈਂ ਦਿਨ ਰਾਤ’ ਵਿਚ ਨੌਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨਿਭਾਈਆਂ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਨਾਲ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਫਿਲਮ ਸੰਘਰਸ਼ (1968) ਵਿਚ ਇਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਰੋਲ ਵਿਚ ਨਜ਼ਰ ਆਏ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿਚ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਛਾਪ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ।
ਦਿਲੀਪ ਕੁਮਾਰ ਉਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਫਿਲਮ ‘ਸ਼ੋਲੇ’ ਨੇ ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਕਰੀਅਰ ‘ਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ। ਸੰਜੀਵ ਇਸ ਫਿਲਮ ਵਿਚ ਠਾਕੁਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਕੇ ਸਦਾ ਲਈ ਅਮਰ ਹੋ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਹੇਮਾ ਮਾਲਿਨੀ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਅਫੇਅਰ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਵੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਧਰਮਿੰਦਰ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਹੇਮਾ ਮਾਲਿਨੀ ਉਸ ਦੀ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਇਸ ਫਿਲਮ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਇੱਕ ਕਿੱਸਾ ਹੈ ਜੋ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਇਆ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਧਰਮਿੰਦਰ ਠਾਕੁਰ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਨਿਭਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਠਾਕੁਰ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਮੇਸ਼ ਸਿੱਪੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਫਿਰ ਵੀਰੂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਉਹ ਹੇਮਾ ਨਾਲ ਰੋਮਾਂਸ ਕਰੇਗੀ। ਇਹ ਸੁਣਦਿਆਂ ਹੀ ਧਰਮਿੰਦਰ ਨੇ ਇਸ ਜ਼ਿੱਦ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸੰਜੀਵ ‘ਠਾਕੁਰ’ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਹੇਮਾ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਹੇਮਾ ਮਾਲਿਨੀ ਨੂੰ ਵੀ ਧਰਮਿੰਦਰ ਲਈ ਦਿਲ ਵਿਚ ਪਿਆਰ ਸੀ।
ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਸੰਜੀਵ ਦੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਨਕਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਜੀਵ, ਜਿਸਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ, ਉਹ ਇਸ ਦਰਦ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬੈਚਲਰ ਰਿਹਾ। ਸੁਲੱਖਣ ਪੰਡਿਤ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਆਈਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਉਹ ਕਦੇ ਸੁਲੱਖਣ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ । ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ 50 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਜੀਉਂਦਾ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਨਕੁਲ ਦਾ ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਕਿਸ਼ੋਰ ਦਾ ਵੀ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਵੀ ਸਿਰਫ 47 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਤੋਂ ਵਿਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। 6 ਨਵੰਬਰ 1985 ਨੂੰ ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਦਾ ਲਈ ਛੱਡ ਗਿਆ, ਪਰ ਯਾਦਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਕਦੇ ਭੁਲਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾਏਗਾ।
