india china standoff: ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ (ਐਲਏਸੀ) ‘ਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਕੁੱਝ ਕਦਮ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੱਲਬਾਤ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ। ਕੱਲ ਯਾਨੀ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਮੇਜਰ ਜਨਰਲ ਪੱਧਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰੀਬ 4 ਘੰਟੇ ਚੱਲੀ। ਚੀਨ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਅੱਜ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਸਥਾਨ ਅਜੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕੱਲ੍ਹ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਦੱਸੀ ਗਈ ਸੀ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਲਾਂਕਿ ਚੀਨ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ 10,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੈਨਿਕ ਐਲਏਸੀ ਨਾਲ ਅਜੇ ਵੀ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਵੀ ਚੀਨੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਦਸ ਤੋਂ ਬਾਰਾਂ ਹਜ਼ਾਰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਟੁਕੜੀ ਐਲਏਸੀ ‘ਤੇ ਖੜ੍ਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਚੀਨ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਵਾਪਿਸ ਨਹੀਂ ਬੁਲਾਉਂਦਾ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਵੀ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣ ਵਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਕਰਨਲ, ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਅਤੇ ਮੇਜਰ ਜਨਰਲ ਸਣੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਕਈ ਪੱਧਰ ਦੇ ਤਾਲਮੇਲ ਹਨ। ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲਿੰਗ ਪੁਆਇੰਟ 14, ਪੈਟਰੋਲਿੰਗ ਪੁਆਇੰਟ 15 ਅਤੇ 17 ‘ਤੇ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਐਲਏਸੀ’ ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ। ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਐਲਏਸੀ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਹੋਈ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਇਹ ਕਿਸ਼ਤ 6 ਜੂਨ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਗੱਲਬਾਤ, ਜੋ ਕਿ 6 ਜੂਨ ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ, ਉਸ ਨਾਲ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ ਤੇ ਤਣਾਅ ਘੱਟ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਚੀਨ ਦਾ ਰਵੱਈਆ ਨਹੀਂ ਬਦਲਿਆ। ਕੁੱਝ ਕਦਮ ਓੜ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟੇ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਵੀ ਕੁੱਝ ਕਦਮ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਏ, ਪਰ ਪੇਚ ਅਜੇ ਵੀ ਫਿੰਗਰ -4 ‘ਤੇ ਫੱਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਕਾਰਨ, ਪੈਨਗੋਂਗ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿੰਗੋਂਗ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਫਿੰਗਰ 1 ਤੋਂ ਫਿੰਗਰ 8 ਤੱਕ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਨ।
ਚੀਨ ਇਹ ਸਵੀਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਕਿ ਪੈਨਗੋਂਗ ਝੀਲ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਫਿੰਗਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸਾਈਡ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸੜਕ ਬਣਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਚੀਨ ਨੇ ਗਾਲਵਾਨ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਦਰਬੁਕ-ਸ਼ਯੋਕ-ਦੌਲਤ ਬੇਗ ਪੁਰਾਣੀ ਸੜਕ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸੜਕ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ‘ਤੇ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਹੀ ਇਹ ਵਿਵਾਦ ਹੈ।