India US Japan Australia Navies: ਭਾਰਤੀ ਨੇਵੀ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ, ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਨੌਸੈਨਿਕਾਂ ਨਾਲ ਯੁੱਧ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ । ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਮਲਾਬਾਰ ਨੇਵਲ ਅਭਿਆਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਯੁੱਧ ਅਭਿਆਸ ਦਾ ਦੂਜਾ ਪੜਾਅ ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣਾ ਹੈ । ਇਸ ਨੂੰ ਚੀਨ ਲਈ ਚੇਤਾਵਨੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਪੰਜ ਜਹਾਜ਼ਾਂ, ਇੱਕ ਪਣਡੁੱਬੀ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਅਮਰੀਕਾ, ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਹੁਨਰ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ । ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਹਿੰਦ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਆਪਣੀ ਵਿਸਥਾਰਵਾਦੀ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਰ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਦ ਚਾਰ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਨੌਸੈਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਯੁੱਧ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨਾ, ਚੀਨ ਲਈ ਸਿੱਧੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਭਿਆਸ 3 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਮਹਾਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਲਾਗੂ ਕੋਵਿਡ-19 ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ‘ਨਾਨ-ਕੌਂਤੇਕਤ-ਐਟ-ਸੀ’ ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਅਭਿਆਸ ਹੋਇਆ। ਯਾਨੀ ਚਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਨੌਸੈਨਾਵਾਂ ਨੇ ਦੂਰੋਂ ਆਪਣੇ ਜੌਹਰ ਦਿਖਾਏ । ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਅਭਿਆਸ ਦੌਰਾਨ ਚਾਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੜਾਕੂ ਬੇੜੀਆਂ ਨੇ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ।
ਦਰਅਸਲ, ਪਿਛਲੇ 13 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਨੌਸੈਨਾਵਾਂ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਇਕੋ ਸਮੇਂ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਮਾਲਾਬਾਰ ਅਭਿਆਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਨੇਵੀ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਰਣਵਿਜੈ, ਵਰਸ਼ਿਪ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ, ਆਫਸ਼ੋਰ ਪੈਟਰੌਲ ਸ਼ਿਪ ਸੁਕੰਨਿਆ, ਫਲੀਟ ਸਪੋਰਟ ਸ਼ਿਪ ਆਈਐਨਐਸ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਪਣਡੁੱਬੀ ਸਿੰਧੁਰਜ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ । ਜਦੋਂਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਨੌਸੇਨਾ ਵੱਲੋਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਜੌਨ-ਐਸ-ਮੈਕਕੇਨ ਨੇ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਜਲ ਸੈਨਾ ਦੇ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਦੀ ਵਰਸ਼ਿਪ ਬੈਲਾਰਾਤ ਅਤੇ ਐਮਐਚ-60 ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਨੇ ਮਾਲਾਬਾਰ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਹੁਨਰ ਦਿਖਾਇਆ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਮੈਰੀਟਾਈਮ ਸਵੈ-ਰੱਖਿਆ ਨੇ ਵੀ ਤਾਕਤ ਦਿਖਾਈ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਨੇਵੀ ਵਿਚਕਾਰ ਇਸ ਅਭਿਆਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਾਲ 1992 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ । ਸਾਲ 1998 ਤੱਕ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਨੌਸੇਨਾਵਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਇਹ ਅਭਿਆਸ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ । ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਹ ਯੁੱਧ ਅਭਿਆਸ ਕੇਰਲ ਦੇ ਮਾਲਾਬਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਸਾਲ 2007 ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਇਸ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਫਿਰ ਚੀਨ ਦੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
