indian jails remained overcrowded: ਨੈਸ਼ਨਲ ਕ੍ਰਾਈਮ ਰਿਕਾਰਡ ਬਿਊਰੋ ਨੇ ਸਾਲ 2019 ‘ਚ ਜੇਲ ਸੰਬੰਧੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਿਸਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ‘ਚ ਕਰੀਬ 4.72 ਲੱਖ ਕੈਦੀ ਹਨ।ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ 4.53 ਲੱਖ ਮਰਦ ਅਤੇ 19 ਹਜ਼ਾਰ ਔਰਤਾਂ ਕੈਦੀ ਹਨ।ਜਿਸ ‘ਚ 70 ਫੀਸਦੀ ਤਾਂ ਅੰਡਰ ਟ੍ਰਾਇਲ ਹਨ,30 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਦੋਸ਼ੀ ਹਨ।ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉੱਤਰ-ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ‘ਚ ਇੱਕ ਲੱਖ ਕੈਦੀ ਹਨ।ਮੱਧ-ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ‘ਚ 44 ਹਜ਼ਾਰ 603 ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ ‘ਚ 39 ਹਜ਼ਾਰ 814 ਕੈਦੀ ਹਨ।2019 ‘ਚ 18 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੈਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਜਿਸ ‘ਚ 3 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕੀ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ, ਦਲਿਤ, ਮੁਸਲਮਾਨ ਅਤੇ ਆਦੀਵਾਸੀ ਕੈਦੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ‘ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਪਾਤ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਜਿਆਦਾ ਹੈ । 2011 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੇਸ਼ ‘ਚ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 16 ਫੀਸਦੀ ਹੈ।ਜਦੋਂ ਕਿ ਐੱਨ.ਸੀ.ਆਰ.ਬੀ. ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ 21.7% ਦੋਸ਼ੀ ਦਲਿਤ ਜੇਲਾਂ ‘ਚ ਬੰਦ ਹਨ।ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਏ ਗਏ 13.6% ਕੈਦੀ ਅਤੇ 10.5% ਕੈਦੀ ਮੁਕੱਦਮੇ ਹੇਠ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਬਾਦੀ 8.6% ਹੈ ।
ਓਬੀਸੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ 34.9% ਦੋਸ਼ੀ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 40% ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਾਕੀ ਜਾਤੀਆਂ 29.6% ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ।ਮੁਸਲਿਮ ਵਰਗ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਏ ਗਏ 16.6 ਫੀਸਦੀ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ 18.7 ਫੀਸਦੀ ਮੁਕੱਦਮੇ ਹੇਠ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 14.2 ਫੀਸਦੀ ਬਣਦੇ ਹਨ. ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਤਕਰੀਬਨ 74ਫੀਸਦੀ ਦੋਸ਼ੀ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਹਨ।ਸਿਰਫ ਇਹ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਕੈਦੀ ਵਧੇ ਹਨ। 2015 ਵਿਚ, 100 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ‘ਤੇ 114 ਕੈਦੀ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਲ 2019 ਵਿਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ 118 ਹੋ ਗਈ । ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ 175 ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕੈਦੀਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਕੁਲ 5 ਹਜ਼ਾਰ 608 ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕੈਦੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ 4,776 ਮਰਦ ਅਤੇ 832 ਔਰਤਾਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਿਚੋਂ 2,171 ਦੋਸ਼ੀ ਹਨ ਅਤੇ 2,979 ਮੁਕੱਦਮੇ ਅਧੀਨ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ 40 ਜੇਲ੍ਹ ਵਿਚ ਹਨ। ਸਾਲ 2018 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕੈਦੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ 3.32 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
