Dhan Dhan Guru Amar Das Ji : ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਸਵੇਰੇ ਦਾ ਨਾਸ਼ਤਾ ਦਹੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਦਹੀ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਸੇਵਾ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਪਿੰਡ ਸ੍ਰੀ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਲੋਂ ਦੋ ਕੋਹ ਦੀ ਦੂਰੀ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਲੱਤ ਖਰਾਬ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਣ ਉਹ ਲੰਗੜਾ ਕੇ ਚੱਲਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ ਪਰ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਉਥੇ ਦਾ ਚੌਧਰੀ ਅਕਸਰ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਚੌਧਰੀ, ਭਾਈ ਲੰਗਹ ਜੀ ਨੂੰ ਵੇਖਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਟਿੱਚਰ ਕਰਦਾ ਕਿ ਤੂੰ ਨਿੱਤ ਇਨ੍ਹੇ ਦੂਰ ਦਹੀ ਢੋਣ ਦਾ ਕਾਰਜ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੰਗੜਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਕਸ਼ਟ ਭੋਗਦਾ ਹੈ। ਕੀ ਤੁਹਾਡਾ ਗੁਰੂ ਤੁਹਾਡੀ ਲੱਤ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ? ਭਾਈ ਜੀ ਉਸਦਾ ਵਿਅੰਗ ਸੁਣਦੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਬਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਪਰ ਉਹ ਕਦੇ–ਕਦੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ। ਇਸ ਉੱਤੇ ਭਾਈ ਲੰਗਾਹ ਜੀ ਕੇਵਲ ਇਹੀ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਕਿ ਮੈਂ ਤਾਂ ਨਿਸ਼ਕਾਮ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲਈ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੋਲੋਂ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਚੌਧਰੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤਰਾਂ ਵਲੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਸਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਤਰਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕੀ ਤੁਹਾਡੇ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਉੱਤੇ ਤਰਸ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਗੁਰੂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜਰੂਰਤਾਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਉਚਿਤ ਸੱਮਝਣਗੇਂ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕਰਣਗੇ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਮਾਂ ਬਤੀਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਸਲ ’ਚ ਬਹੁਤਾ ਪੈਸਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਚੌਧਰੀ ਇੱਕ ਮਨਚਲਾ ਨਾਸਤਿਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਵਿਅਕਤੀ ਹਣ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇੱਕ ਦਿਨ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਭਾਈ ਲੰਗਹ ਜੀ ਨੂੰ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਘੇਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਸਹਿਤ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਣ ਲਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਸਾਖੀ ਲੈ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਕਹੋ ਕਿ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਲੱਤ ਠੀਕ ਕਰੇ। ਭਾਈ ਜੀ ਨੇ ਬਹੁਤ ਨਰਮ ਭਾਵ ਵਲੋਂ ਚੌਧਰੀ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ: ਮੈਨੂੰ ਜਾਣ ਦਿੳ, ਪਰੰਤੁ ਚੌਧਰੀ ਕਿੱਥੇ ਮੰਨਣ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਬਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਈ ਲੰਗਹ ਜੀ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਉਣ ਦਾ ਜਨੂਨ ਸੀ। ਭਾਈ ਲੰਗਾਹ ਜੀ ਸ਼ਾਂਤ ਚਿੱਤ ਅਡੋਲ ਕੇਵਲ ਨਿਮਰਤਾਪੂਰਵਕ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਕਿ ਚੌਧਰੀ ਜੀ ਮੈਨੂੰ ਜਾਣ ਦਿੳ। ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਮਨ ਬਦਲਕੇ ਵਿਸਾਖੀ ਪਰਤਿਆ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਤੱਦ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਭਾਈ ਲੰਗਾਹ ਜੀ ਦਹੀ ਲੈ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਪੁੱਜੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਦੇਰ ਵਲੋਂ ਆਉਣ ਦਾ ਕਾਰਣ ਪੁੱਛਿਆ। ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਲੰਗਾਹ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਗੁਰੂ ਜੀ ਮੈਂ ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਾਂ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੌਂਸਲਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਰਤਾਰ ਭਲੀ ਕਰੇਗਾ। ਤੁਸੀ ਲਾਹੌਰ ਚਲੇ ਜਾਓ। ਉੱਥੇ ਸੂਫੀ ਸੰਤ ਸ਼ਾਹ ਹੂਸੈਨ ਜੀ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂਨੂੰ ਕਹੋ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਭੇਜਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨਾ ਕਿ ਤੁਸੀ ਮੇਰੀ ਲੱਤ ਠੀਕ ਕਰ ਦਿਓ। ਭਾਈ ਲੰਗਾਹ ਜੀ ਨੇ ਆਗਿਆ ਪਾਕੇ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੀਤਾ। ਬੈਲਗੱਡੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਕੇ ਉਹ ਲਾਹੌਰ ਪਹੁਂਚ ਗਏ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਜੀ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ ਤੁਸੀ ਮੇਰੀ ਲੱਤ ਠੀਕ ਕਰ ਦਿਓ। ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਜੀ ਨੇ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਪੂਰਣ ਪੁਰਖ ਹਨ, ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਰ ਛੱਡਕੇ ਇੱਥੇ ਕੀ ਲੈਣ ਆਏ ਹੋ। ਤੁਸੀ ਤੁਰੰਤ ਪਰਤ ਜਾਓ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਹੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰੋ। ਪਰ ਭਾਈ ਲੰਗਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਭੇਜਿਆ ਹੈ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ। ਉਧਰੋਂ ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਵਾਪਸ ਭੇਜਣ ’ਤੇ ਅੜ ਗਏ ਤਾਂ ਭਾਈ ਲੰਗਾਹ ਜੀ ਗੁਰੂ ਆਗਿਆ ’ਤੇ ਉਥੇ ਡਟੇ ਰਹੇ। ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਹਿਣ ’ਤੇ ਕਿਹਾ-ਸੁਣੀ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਆਵੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਕੇ ਇੱਕ ਲੱਠ ਲੈ ਕੇ ਪੀਰ ਜੀ ਭਾਈ ਲੰਗਾਹ ਨੂੰ ਮਾਰ ਭਜਾਉਣ ਲਈ ਦੌੜ ਪਏ। ਡਰ ਦੇ ਮਾਰੇ ਭਾਈ ਲੰਗਾਹ ਆਪਣੀ ਵਿਸਾਖੀ ਉੱਥੇ ਹੀ ਛੱਡਕੇ ਭੱਜ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ। ਕੀ ਦੇਖਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੱਤ ਠੀਕ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸਾਖੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਖੁਸ਼ੀ–ਖੁਸ਼ੀ ਮਨ ਹੀ ਮਨ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਆਇਆ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਭਾਈ ਲੰਗਾਹ ਜੀ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ ਪਾਇਆ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮੂਰਖਤਾ ਉੱਤੇ ਪਛਤਾਵਾ ਕਰਣ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮੌਜੂਦ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਮਾਫੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨ।