Dhan Dhan Guru Arjan dev ji : ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਸਾਕਸ਼ਾਤ ਨਿਮਰਤਾ ਦੀ ਮੂਰਤ ਸਨ। ਸੰਗਤ ਦੇ ਸਵਾਗਤ ਲਈ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤਤਪਰ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਗੁਰੂਗੱਦੀ ’ਤੇ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦੇ ਦਸ਼ਰਨਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ -ਵੱਖ ਸੂਬਿਆਂ ਤੋਂ ਸੰਗਤਾਂ ਪਹੁੰਚਣ ਲੱਗੀਆਂ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲੀ ਕਿ ਕਾਬੁਲ ਨਗਰ ਵਲੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਸੰਗਤ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਸ੍ਰੀ ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗੀ।
ਗੁਰੂ ਜੀ ਸੰਗਤ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਪਰ ਸੰਗਤ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚੀ। ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਮਨ ਬਣਾਇਆ ਕਿ ਸੰਗਤ ਦੀ ਸੁੱਧ–ਬੁੱਧ ਲੈਣ ਸਾਨੂੰ ਹੀ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਬੈਲਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਆਦਿ ਵਸਤਾਂ ਲਈਆਂ ਅਤੇ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨੂੰ ਚੱਲਣ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਰਸਤੇ ਭਰ ਖੋਜ ਕਰਦੇ–ਕਰਦੇ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਪੰਜ ਕੋਹ ਦੂਰ ਲੱਭ ਹੀ ਲਿਆ।
ਸਾਰੇ ਯਾਤਰੀ ਆਰਾਮ ਕਰਣ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲ ਸ਼ਿਵਿਰ ਬਣਾ ਕੇ ਸੌਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੱਥੇਦਾਰ ਨਾਲ ਭੇਂਟ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਭੋਜਨ–ਪਾਣੀ ਇਤਆਦਿ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰੋ। ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੀ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਕਰਾਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲ ਪੱਖਾ ਆਦਿ ਕੀਤਾ। ਕੁਝ ਬਜ਼ੁਰਗ ਥੱਕੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਰੀਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੁਰਨ ਕਰਕੇ ਪੀੜ ਦੇ ਕਸ਼ਟ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾ ਕੇ ਸੇਵਾ ਕਰਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਠੀਕ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਪਤਨੀ ਗੰਗਾ ਜੀ ਨੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਰਾਤ ਬਤੀਤ ਹੋ ਗਈ। ਅਮ੍ਰਿਤਬੇਲਾ ਵਿੱਚ ਸੰਗਤ ਸੁਚਤੇ ਹੋਈ ਅਤੇ ਸ਼ੌਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਵਲੋਂ ਨਿਵ੍ਰਤ ਹੋਕੇ ਸ੍ਰੀ ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਵੱਲ ਪ੍ਰਸਥਾਨ ਕਰ ਗਏ।
ਸ੍ਰੀ ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਪੁੱਜਣ ’ਤੇ ਸਾਰੀ ਸੰਗਤ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਇੱਛਾ ਆਖਰੀ ਸੀਮਾ ਉੱਤੇ ਸੀ। ਉਹ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਪੁੱਜਣ ਲਈ ਜਲਦੀ ਵਿੱਚ ਸਨ ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਮਾਨ ਅਤੇ ਜੁੱਤੀਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਉਸੀ ਰਾਤ ਵਾਲੇ ਸੇਵਾਦਾਰ (ਗੁਰੂ) ਨੂੰ ਤੈਨਾਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪ ਗੁਰੂ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੋਏ। ਉੱਥੇ ਕੀਰਤਨ ਤਾਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਹੁਣੇ ਆਪਣੇ ਆਸਨ ਉੱਤੇ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਪਤਾ ਕਰਨ ਉੱਤੇ ਪਤਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਰਾਤ ਦੇ ਆਪ ਕਾਬੁਲ ਦੀ ਸੰਗਤ ਦੀ ਅਗਵਾਨੀ ਕਰਣ ਗਏ ਹੋਏ ਹਨ, ਸ਼ਾਇਦ ਪਰਤੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹ ਸੁਣਦੇ ਹੀ ਸੰਗਤ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸਿੱਖ ਸਤਰਕ ਹੋਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕਿਤੇ ਉਹ ਜਵਾਨ ਜੋੜੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਜੋ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਲਈ ਭੋਜਨ ਲਿਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਰਾਤ ਭਰ ਪੱਖਾ ਇਤਆਦਿ ਕਰਕੇ ਸੰਗਤ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਠੀਕ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਹੀ ਸਨ। ਉਹ ਸਾਰੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਮਾਨ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਭੁੱਲ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਪਰਤ ਆਏ ਅਤੇ ਵੇਖਦੇ ਕੀ ਹਨ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੰਗਤ ਦੇ ਜੁੱਤੇ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੰਗਤ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਚਰਣ ਫੜ ਲਏ ਅਤੇ ਮਾਫੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਾਫੀ ਮੰਗਣ ਵਾਲੀ ਕੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਇੱਛਾ ਪੁਰੀ ਕਰਣ ਲਈ ਪੁੱਜਣਾ ਹੀ ਸੀ।
