When Baba Nanak took Bhai Lehna ji test : ਇੱਕ ਦਿਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਾਰਿਸ ਦੀ ਸਖਤ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਲੈਣ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾਇਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਰਾਵਾ ਵੈਰਾਗੀਆਂ ਵਾਲਾ ਧਾਰਣ ਕਰ ਲਿਆ। ਜਦੋਂ ਰੋਜ਼ ਵਾਂਗ ਦਰਬਾਰ ਸਜਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਸੰਗਤ ਦੇ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਸਿੱਕਿਆਂ ਦੀ ਝੋਲੀਆਂ ਲਟਕਾਏ ਇੱਕ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਮੋਟਾ ਜਿਹਾ ਲੱਠ ਅਤੇ ਦੂੱਜੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਰੱਸੀ ਫੜ ਕੇ ਬਿਨਾਂ ਕੁੱਝ ਦੱਸੇ ਨਗਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਘਾਟ ਦੀ ਵੱਲ ਚੱਲੇ ਗਏ।
ਸੰਗਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੇਵਕਾਂ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੁਸੀਂ ਕਿੱਥੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ ? ਅੱਜ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਕੀ ਰੂਪ ਧਾਰਿਆ ਹੈ ? ਪਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਗੱਲ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਉੱਤੇ ਸਾਰੀ ਸੰਗਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ–ਪਿੱਛੇ ਜਾਣ ਲੱਗੀ। ਪਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਿਸ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਕੁਝ ਸੇਵਕ ਤਾਂ ਅਡਿੱਗ ਸਨ ਉਹ ਵਾਪਿਸ ਨਹੀਂ ਗਏ।
ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਲਈ ਚਾਂਦੀ, ਸੋਨੇ ਦੇ ਸਿੱਕਿਆਂ ਦੀ ਵਰਖਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਸਿੱਕਿਆਂ ਨੂੰ ਲੁੱਟ ਕੇ ਵਾਪਸ ਘਰ ਨੂੰ ਚਲੇ ਗਏ। ਪਰ ਮੁੱਖ ਸੇਵਕ ਅਤੇ ਸਪੁੱਤਰ ਤਾਂ ਅਜੇ ਵੀ ਬਾਕੀ ਸਨ। ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਜ ਨੇ ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਦੇ ਭੌਂਕਣ ‘ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਵੱਡਣ ਦੇ ਡਰ ਨਾਲ ਬਾਕੀ ਦੇ ਸੇਵਕ ਅਤੇ ਪੁੱਤ ਘਰ ਪਰਤ ਆਏ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਲੱਗੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਅੱਜ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਹੁਣ ਬਾਕੀ ਦੋ ਹੀ ਸੇਵਕ ਸਨ। ਭਾਈ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਲਹਿਣਾ ਜੀ, ਗੁਰੁ ਜੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਾਪਿਸ ਜਾਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਤੇ ਪਿੱਛੇ ਆਉਣ ‘ਤੇ ਲੱਠ ਨਾਲ ਕੁੱਟਣ ਲੱਗੇ। ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਤਾਂ ਇੱਕ ਲੱਠ ਖਾਕੇ ਉਥੇ ਹੀ ਰੁਕ ਗਏ ਪਰ ਭਾਈ ਲਹਣਾ ਜੀ ਕੁੱਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਆਉਂਦੇ ਰਹੇ। ਇਸ ਉੱਤੇ ਗੁਰੁਦੇਵ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ: ਲਹਿਣੇ ਤੂੰ ਕਿਉਂ ਮਾਰ ਖਾ ਰਿਹਾ ਹੈਂ ਚਲਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ ? ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਲਹਿਣਾ ਜੀ ਨੇ ਹੱਥ ਜੋੜਕੇ ਨਿਮਰਤਾ ਭਰਿਆ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਮੈਂ ਕਿੱਥੇ ਜਾਂਵਾਂ ਮੇਰਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਠਿਕਾਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਤਾਂ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਸਾਗਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਣ ਲਈ ਇੱਕ ਤੁਹਾਡੇ ਚਰਨਾਂ ਦਾ ਹੀ ਆਸਰਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਣਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਅਤਿਅੰਤ ਖੁਸ਼ ਹੋਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਈ ਲਹਿਣਾ ਜੀ ਨੂੰ ਗਲ ਨਾਲ ਲਾ ਲਿਆ।
