ਬੀਕਾਨੇਰ ਦੀ ਹੋਲੀ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸੈਂਕੜੇ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਿਰਵਾਸੀ ਅੱਜ ਵੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਿਗਿਆਨ ਨੇ ਬਹੁਤ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬੀਕਾਨੇਰ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਵੀ ਲੋਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੁਰਾਣੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਮੌਸਮ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਗੱਲ ਅਜੀਬ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕ ਘੜੇ ਦੇ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਮੌਸਮ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਬੀਕਾਨੇਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਹੋਲਿਕਾ ਦਹਨ ਦੇ ਦਿਨ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਦੱਬੇ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਛੱਡੇ ਗਏ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਮੌਸਮ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਲਾਕਾ ਨਿਵਾਸੀ ਵਿਨੋਦ ਕੁਮਾਰ ਓਝਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਗੰਗਾਸ਼ਹਿਰ ਪੁਰਾਣੀ ਲਾਈਨ ‘ਚ ਸਥਿਤ ਬਾਗਬਾਨਾਂ ‘ਚ 140 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਘੜੇ ਦੇ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਮੌਸਮ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਰਿਵਾਇਤ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਇਸ ਦਿਨ ਖਰੀਆ ਕੁਆਂ ਨੇੜੇ ਹੋਲਿਕਾ ਦਹਨ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਦੱਬੇ ਘੜੇ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਨਵਾਂ ਘੜਾ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲਗਭਗ 15 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਹੈ।
ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼, ਵਰੁਣ ਦੇਵਤਾ ਅਤੇ ਭੂਮੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵੇਂ ਘੜੇ ‘ਤੇ ਢੱਕਣ ਲਗਾ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਲਾਲ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਢੱਕ ਕੇ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵੇਂ ਘੜੇ ਨੂੰ ਕਰੀਬ ਪੰਜ ਤੋਂ ਛੇ ਫੁੱਟ ਡੂੰਘੇ ਟੋਏ ‘ਚ ਦੱਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਘੜਾ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਦੱਬਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੋਲਿਕਾ ਦਹਨ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਇਸ ਘੜੇ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਦੱਬੇ ਹੋਏ ਘੜੇ ਨੂੰ ਸ਼ੁਭ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਸਵੇਰੇ 8.30 ਤੋਂ 9 ਵਜੇ ਤੱਕ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ। ਜੇ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਅਤੇ ਮੀਂਹ ਵੀ ਪਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਘੜਾ ਗਿੱਲਾ ਹੈ ਤਾਂ ਆਮ ਮੀਂਹ ਪਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਘੜਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁੱਕ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਅਕਾਲ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਘੜਾ ਸੁੱਕਾ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ‘ਤੇ ਪਿਆ ਕੱਪੜਾ ਗਿੱਲਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਫ਼ਸਲ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕੁਝ ਹੀ ਮਿੰਟਾਂ ‘ਚ ਸਿਰ ਦਰਦ ਹੋਵੇਗਾ ਦੂਰ, ਅਪਣਾਓ ਇਹ ਘਰੇਲੂ ਨੁਸਖੇ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਪਾਣੀ ਭਾਵ ਇੱਕ ਚਮਚੇ ਜਿੰਨਾ ਵੀ ਪਾਣੀ ਮਿਲੇ ਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲ 90 ਫੀਸਦੀ ਬਹੁਤ ਚੰਗੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇ ਘੜਾ ਥੋੜਾ ਮੋਟਾ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ 60 ਤੋਂ 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਇਕਸਾਰਤਾ ਚੰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਜੇ ਘੜੇ ‘ਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸ ਵਾਰ ਸਥਿਤੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਸਿਰਫ਼ 30 ਤੋਂ 40 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੀ ਵਸੂਲੀ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਮੀਂਹ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਖੇਤੀ ਇਸ ਵਾਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਵੀ ਘੱਟ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇੱਕ ਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਘੜੇ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੀ ਵਾਰ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨਿਕਲਿਆ ਸੀ।
ਵੀਡੀਓ ਲਈ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ -:
