ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦਾ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਬਹੁਤ ਨਾਰਾਜ਼ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਸੁੰਦਰੀਕਰਨ ਦੀ ਆੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸ਼ਹੀਦ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬੁੱਤ ਨੂੰ ਵੀ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਤੰਗ ਗਲੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਜਨਰਲ ਡਾਇਰ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਨਿਹੱਥੇ ਲੋਕਾਂ ‘ਤੇ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ, ਉਸ ਗਲੀ ਨੂੰ ਗੈਲਰੀ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਨੂੰ ਹੋਈ ਇਸ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਵਿੱਚ ਛੇ ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੱਕ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਨ। ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੇ ਸਾਕੇ ਦੇ 100 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 20 ਕਰੋੜ ਖਰਚ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਖ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪਰ, ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤੌਰ ਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕ ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਦਾ ਬੁੱਤ ਪਿਸਤੌਲ ਹੱਥ ਵਿਚ ਲਏ ਹੋਏ ਸੀ, ਜੋ ਹੁਣ ਮੁਰੰਮਤ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਫੈਲਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸਮਾਰਕ ਦੇ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਦੌਰਾਨ, ਜਿਸ ਗਲੀ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕ ਬਾਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਨੂੰ ਵੀ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ‘ਤੇ ਸਿਰਫ ਸਧਾਰਨ ਅਤੇ ਖਾਲੀ ਕੰਧਾਂ ਸਨ ਹੁਣ ਇਹ ਕੰਧਾਂ ਪੇਂਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਚਿੱਤਰ ਉੱਕਰੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਚਿਹਰੇ ਹੱਸਦੇ ਅਤੇ ਮੁਸਕਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਸੈਲਾਨੀ ਜਦੋਂ ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਭਾਰਤੀਆਂ ‘ਤੇ ਚਲਾਈਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਚਾਰ ਵੱਖ -ਵੱਖ ਗੈਲਰੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਡਾਕੂਮੈਂਟਰੀ ਰਾਹੀਂ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਲਾਈਟ ਐਂਡ ਸਾਊਂਡ ਸ਼ੋਅ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਦੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਕਾਫੀ ਆਲੋਚਨਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਲੋਕ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਸਮਾਰਕ ਵਿੱਚ ਲਾਈਟ ਐਂਡ ਸਾਊਂਡ ਸ਼ੋਅ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਕਤਲੇਆਮ ਦੀ ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਨੂੰ ਏਅਰਪੋਰਟ ਜਾਂ ਹੋਟਲ ਲਾਬੀ ਜਾਂ ਮਨੋਰੰਜਨ ਪਾਰਕ ਵਾਂਗ ਬਣਾਉਣਾ ਵੀ ਉਚਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਫਰੀਡਮ ਫਾਈਟਰਜ਼ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸੁਨੀਲ ਕਪੂਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਪਰ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸ਼ਹੀਦ ਦੇ ਖੂਹ ਨੂੰ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਨਾਲ ਢੱਕਿਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਮੁੱਖ ਸਮਾਰਕ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਤਲਾਅ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕਮਲ ਦੇ ਫੁੱਲ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ‘ਜਵਾਲਾ ਸਮਾਰਕ’, ਜੋ ਕਿ ਬਾਗ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਸਥਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦਾ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਟਰੱਸਟੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਵੇਤ ਮਲਿਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਗਲਤ ਲੋਕ ਸ਼ਹੀਦ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬੁੱਤ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਮੂਰਤੀ ਦੇ ਬਾਹਰਲੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਹੀਦ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਖੂਨ ਨਾਲ ਭਰੀ ਮਿੱਟੀ ਲੈ ਕੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਸਹੁੰ ਖਾਧੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਨੇ 1934 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜੇ ਲੋਕ ਤੰਗ ਲੇਨ ਵਿੱਚ ਚੱਲਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਹੁਣ ਇਤਿਹਾਸ ਇਕੱਠੇ ਜਾਣਗੇ ਕੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਖਿੱਚੇ ਗਏ ਅੰਕੜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਦਿਨ ਬਾਗ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਣਗੇ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ 28 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੇ ਨਵੇਂ ਰੂਪ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਤਾ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕਲੀਨ ਚਿੱਟ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਰੇ ਅਨੁਸਾਰ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਬਨਵਾਰੀ ਲਾਲ ਪੁਰੋਹਿਤ ਨੇ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : NOVA ਸਾਈਕਲ ਦੇ CMD ਹਰਮੋਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪਾਹਵਾ ਦਾ ਹੋਇਆ ਦੇਹਾਂਤ
