ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਅਜੇ ਤੱਕ ਲੋਕ ਮਨਾ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀ 2 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਆਦਿਤਯ ਐੱਲ-ਵਨ ਲਈ ਦੁਆਵਾਂ ਦਾ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਇਸੇਵਿਚਾਲੇ 30 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਖਗੋਲੀ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਲੂ ਮੂਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮ 8 ਵਜਕੇ 37 ਮਿੰਟ ‘ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਚਮਕੀਲਾ ਚੰਦਰਮਾ ਦਿਸੇਗਾ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਚਮਕੀਲੇ ਚੰਨ ਲਈ ਸੁਪਰ ਮੂਨ, ਬਲੂ ਮੂਨ ਵਰਗੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਘਟਨਾ ਹੈ। ਅਗਸਤ 2023 ਅਜਿਹਾ ਮਹੀਨਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਦੋ ਵਾਰ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। 1 ਅਗਸਤ ਅਤੇ 30 ਅਗਸਤ। ਅਜਿਹਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਇੱਕੋ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੁੰਨਿਆ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪੂਰਾ ਚੰਦ। ਜੋ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ 1 ਅਗਸਤ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਸੁਪਰ ਮੂਨ ਕਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ 30 ਅਗਸਤ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਬਲੂ ਮੂਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲਾ ਬਲੂ ਮੂਨ 2026 ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ।
ਬਲੂ ਮੂਨ ਹਰ ਸਾਲ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਢਾਈ-ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਧਰਤੀ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ 27 ਤੋਂ 29.5 ਦਿਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਧਰਤੀ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਇੱਕ ਹੈ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਇੰਨੇ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਫਰਕ ਕਿਉਂ? ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਧਰਤੀ ਗੋਲ ਜਾਂ ਅੰਡਾਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਂਝ ਆਮ ਧਾਰਨਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਗੋਲ ਹੈ, ਇਹ ਵੀ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪਰ, ਇਹ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਨਾ ਤਾਂ ਗੋਲ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਅੰਡਾਕਾਰ। ਇਹ ਕਿਤੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਕਿਤੇ ਬਾਹਰ ਵੱਲ ਨਿਕਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਭਾਵ, ਇਹ ਚਪਟੀ ਹੈ।
ਇਸੇ ਲਈ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਣ ਵਿੱਚ ਫਰਕ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 365 ਦਿਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਹਰ ਸਾਲ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 12 ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਕੁਝ ਦਿਨ 11-12 ਦਿਨ ਵਧ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਜਿਹਾ ਮੌਕਾ ਢਾਈ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਬਲੂ ਮੂਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਚੰਦਰਮਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਵੱਡਾ, ਚਮਕਦਾਰ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ ਬੱਦਲ ਨਹੀਂ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ। ਕਈ ਵਾਰ ਉਹ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣ ਕੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਬਲੂ ਮੂਨ ਦਾ ਆਨੰਦ ਨਹੀਂ ਮਾਣ ਸਕਦੇ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕਾਰਗਿਲ ਜੋਧੇ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨੂੰ ਸਲਾਮ! ਟੁੱਟੀ ਬਾਂਹ ਨਾਲ ਬਚਾਇਆ 24 ਹੜ੍ਹ ਪੀੜ੍ਹਤਾਂ ਨੂੰ
ਚੰਦਰਮਾ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਦੂਰੀ 3.84 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਧਰਤੀ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਇਹ ਦੂਰੀ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧਦੀ ਅਤੇ ਘਟਦੀ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਆਮ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ 3.63 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। 1 ਅਗਸਤ, 2023 ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਸੁਪਰ ਮੂਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਣੀ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਵਿਚਕਾਰ ਦੂਰੀ 3.57 ਲੱਖ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦਿਨ ਚੰਨ ਆਮ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨਾਲੋਂ ਚਮਕਦਾਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਲੂ ਮੂਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵੀ ਚੰਦਰਮਾ ਧਰਤੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਆਮ ਪੁੰਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸਮਝ ਗਏ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਬਲੂ ਮੂਨ ਢਾਈ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਰ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਪੁੰਨਿਆ ਦੇ ਦਿਨ ਵੀ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ? ਇਹ ਘਟਨਾਵਾਂ ਖਗੋਲ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ? ਹੁਣ 30 ਅਗਸਤ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕੀਮਤੀ ਸਮਾਂ ਕੱਢ ਕੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਓ, ਜਦੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ਬਿਹਤਰ ਚਮਕ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਵੱਡਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੈ।
ਵੀਡੀਓ ਲਈ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ -:
“ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਸੱਪਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿਰੀਆਂ ਮਿੱਧਦੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧੀ, ਪਿਓ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਂਭਿਆ ਟਰੈਕਟਰ… “
