ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਸੰਜੇ ਮਲਹੋਤਰਾ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ UPI (ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਪੇਮੈਂਟ ਇੰਟਰਫੇਸ) ਦੀ ਸੇਵਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੁਫ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਾਗਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹ ਲਾਗਤ ਝੱਲਣੀ ਪਵੇਗੀ।
RBI ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਨੇ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਕਮੇਟੀ (MPC) ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਮੈਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਕਿ UPI ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੁਫ਼ਤ ਰਹੇਗਾ। ਇਸ ਸੇਵਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਖਰਚੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਇਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰੇਗਾ।”
ਗਵਰਨਰ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਟਿਕਾਊ ਬਣਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਭੁਗਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ, ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਪਰ ਇਸ ਸੇਵਾ ਦੀ ਲਾਗਤ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਚਲਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਸੇਵਾ ਉਦੋਂ ਹੀ ਟਿਕਾਊ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਸ ਦੀ ਲਾਗਤ ਕਵਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ, ਵਪਾਰੀ, ਬੈਂਕ ਜਾਂ ਸਰਕਾਰ ਹੋਵੇ।
RBI ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜੁਲਾਈ 2025 ਵਿੱਚ ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ BFSI ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ UPI ਦਾ ਜ਼ੀਰੋ-ਕਾਸਟ ਮਾਡਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸਕਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਿੱਧੀ ਲਾਗਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਲਾਗਤ ਵੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : CBSE ਦਾ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ, 10ਵੀਂ ਤੇ 12ਵੀਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕੀਤੀ 75 ਫੀਸਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਖ਼ਬਰ ਇਹ ਵੀ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ICICI ਬੈਂਕ ਨੇ UPI ਲੈਣ-ਦੇਣ ‘ਤੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਫੀਸ ਵਸੂਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ET ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ICICI ਬੈਂਕ ਹੁਣ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਐਗਰੀਗੇਟਰਾਂ (PAs) ਤੋਂ ਚਾਰਜ ਲਵੇਗਾ। ਜੇ PA ਦਾ ICICI ਵਿੱਚ ਐਸਕ੍ਰੋ ਖਾਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ 2 ਬੇਸਿਸ ਪੁਆਇੰਟ (₹100 ‘ਤੇ ₹0.02) ਤੱਕ ਵਸੂਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਪ੍ਰਤੀ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ₹6। ਜਿਨ੍ਹਾਂ PA ਦਾ ICICI ਵਿੱਚ ਐਸਕ੍ਰੋ ਖਾਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ 4 ਬੇਸਿਸ ਪੁਆਇੰਟ ਤੱਕ ਵਸੂਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਪ੍ਰਤੀ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 10। ਰੁਪਏ ਜੇ ਵਪਾਰੀ ਦਾ ICICI ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਖਾਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਉਸੇ ਤੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਚਾਰਜ ਨਹੀਂ ਲੱਗੇਗਾ।
ਵੀਡੀਓ ਲਈ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ -:
