ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਜਿਗਿਆਸੂ ਆਤਮ-ਗਿਆਨ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਏ ਰਹਿੰਦੇ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਭਾਈ ਪਦਾਰਥੁ, ਭਾਈ ਤਾਰੂ ਅਤੇ ਭਾਈ ਭਾਰੂ ਰਾਮ ਨੇ ਵੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ! ਕੋਈ ਸਹਿਜ ਰਸਤਾ ਦੱਸੋ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਵਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਟਕਣਾ ਨਹੀਂ ਪਏ ਅਤੇ ਭਿਕਸ਼ਾ ਮੰਗ ਕੇ ਢਿੱਡ ਭਰਨ ਲਈ ਦਰ–ਦਰ ਹੱਥ ਨਾ ਅੱਡਣੇ ਪੈਣ।
ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਆਤਮਿਕ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦਾ ਕੋਈ ਮਹੱਤਵ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਸਰੀਰ ਵਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਾਰਜ ਫਲੀਭੂਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਸ ਵਿੱਚ ਮਨ ਵੀ ਸਾਥੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਗ੍ਰਹਿਸਥ ਤਿਆਗ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਕੀ ਫਾਇਦਾ ਜਦੋਂ ਮਨ ਹੀ ਉਸ ਪਾਸੇ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ। ਮਨ ਤਾਂ ਚੰਚਲ ਹੈ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਭਟਕ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰੀਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਬੇਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀ ਮਨ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਗ੍ਰਹਿਸਥ ਆਸ਼ਰਮ ਹੀ ਹੈ ਜਿਥੇ ਮਨ ਦੇ ਭਟਕਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸੰਸਾਰਕ ਫਰਜ਼ਾਂ ਦੇ ਬੋਝ ਉਸ ਨੂੰ ਭਟਕਣ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ। ਮਨ ਭਟਕ ਵੀ ਕਿਵੇਂ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂਕਿ ਸਾਰੇ ਸਾਧਨ ਗ੍ਰਹਿਸਥ ਵਿੱਚ ਉਪਲੱਬਧ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਤਥਾਕਥਿਤ ਸੰਨਿਆਸੀ ਵਾਰ–ਵਾਰ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਹੁੰਦੇ ਵੇਖੇ ਗਏ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਫਾਰਸੀ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਵਾਲਾ ਮੌਲਵੀ ਜਦੋਂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈਰਾਨ, ਮੇਹਤਾ ਕਾਲੂ ਜੀ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਕਹੀ ਇਹ ਗੱਲ
ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਮੰਨ ਵੀ ਲਈਏ ਕਿ ਕੋਈ ਪੂਰਨ ਤਪੱਸਿਆ ਕਰਕੇ ਵਿਅਕਤੀ ਸੰਨਿਆਸੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਉਸਦੇ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸਾਰਾ ਯੋਗ ਫਲ ਦਾ ਸਾਰਾ ਹਿੱਸਾ ਉਹ ਗ੍ਰਹਿਸਤੀ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਸਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਵਿਵਸਥਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਨਿਆਸੀ ਔਖੀ ਸਾਧਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਵਾਂਝੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
