Who was Kushok Bakula: ਕੁਸ਼ੋਕ ਬਕੁਲਾ ਰਿੰਪੋਚੇ ਕੌਣ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਐਲਗੀਵਾਦ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਾਕਾਮ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਲੱਦਾਖ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਿੰਪੋਚੇ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਦਾ ਨੇੜਲਾ ਸਾਥੀ ਸੀ। ਬੋਧੀ ਭਿਕਸ਼ੂ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂ ਰਿੰਪੋਚੇ ਨੂੰ ਨਹਿਰੂ ਨੇ 1949 ਵਿਚ ਚੁਣਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਲੱਦਾਖ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਉਹ ਦੌਰ ਸੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਬਾਇਲੀ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸਥਾਨਕ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਿੰਪੋਚੇ ਨੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਲੱਦਾਖ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਾਰਾਂ ਤੇ ਵੰਡਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਸੀ।
ਰਿੰਪੋਛੇ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਵਾਲੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਕਿ ਲੱਦਾਖੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਧਰਮ ਤੋਂ ਉਪਰ ਉੱਠਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਰਿੰਪੋਚੇ ਨੂੰ ਬਕੁਲਾ ਦਾ 19 ਵਾਂ ਅਵਤਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਕੁਲਾ ਭਗਵਾਨ ਬੁੱਧ ਦੇ 16 ਚੇਲਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸੀ। ਰਿੰਪੋਚੇ ਦਾ ਜਨਮ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਮਹਾਤੋ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਇਕ ਜਾਦੂਗਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। 1949 ਤਕ ਰਿੰਪੋਚੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਅਜਨਬੀ ਸੀ। ਤਦ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਜਨਤਕ ਜੀਵਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਨ ਅਤੇ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ। ਬੋਧੀ ਭਿਕਸ਼ੂ ਥੂਸਪਾਟਨ ਪਲਾਦਾਨ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਰਿੰਪੋਚੇ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਇਕ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ।
