ਪੀਲੀਭੀਤ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸਿੱਖ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਬੱਸ ਵਿੱਚੋਂ 11 ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਤਾਰਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 10 ਹੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਪਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਜਦਕਿ ਇੱਕ ਦਾ ਅੱਜ ਤੱਕ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ।
ਸੀਬੀਆਈ ਦੇ ਵਕੀਲ ਐੱਸ.ਸੀ. ਜਾਇਸਵਾਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 12 ਜੁਲਾਈ 1991 ਨੂੰ 25 ਸਿੱਖ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਜਥਾ ਨਾਨਕਮੱਠ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ, ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤੀਰਥ ਅਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਬੱਸ ਰਾਹੀਂ ਵਾਪਸ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪੀਲੀਭੀਤ ਦੇ ਕਚਲਾ ਘਾਟ ਨੇੜੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਬੱਸ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਅਤੇ 11 ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨੀਲੀ ਬੱਸ ਵਿੱਚ ਬਿਠਾ ਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 10 ਲਾਸ਼ਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਜਦੋਂਕਿ ਤਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਵਾਸੀ ਸ਼ਾਹਜਹਾਨਪੁਰ ਦਾ ਅੱਜ ਤੱਕ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ।
ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਤਿੰਨ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤੇ
ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਸਬੰਧੀ ਪੂਰਨਪੁਰ, ਨਿਊਰੀਆ ਅਤੇ ਬਿਲਸੰਡਾ ਥਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਿਮ ਰਿਪੋਰਟ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਐਡਵੋਕੇਟ ਆਰ. ਐੱਸ. ਸੋਢੀ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਜਨਹਿਤ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸੁਣਵਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ 15 ਮਈ 1992 ਨੂੰ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸੀਬੀਆਈ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਸਬੂਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ 57 ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਨੇ 47 ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਦਕਿ 10 ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।
ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ 178 ਗਵਾਹ ਬਣਾਏ
ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਆਪਣੀ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਵਿੱਚ 178 ਗਵਾਹ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ। ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੇ ਹਥਿਆਰ, ਕਾਰਤੂਸਾਂ ਸਣੇ 101 ਸਬੂਤ ਲੱਭੇ। ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਆਪਣੀ 58 ਪੰਨਿਆਂ ਦੀ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਵਿੱਚ ਸਬੂਤ ਵਜੋਂ 207 ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਸਨ।
ਮਾਮਲਾ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ
ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 12 ਜੂਨ 1995 ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ 3 ਫਰਵਰੀ 2001 ਨੂੰ ਸੁਣਵਾਈ ਲਈ ਸੈਸ਼ਨ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 20 ਜਨਵਰੀ 2003 ਨੂੰ ਸੈਸ਼ਨ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਦੋਸ਼ ਆਇਦ ਕੀਤੇ।
ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾਕੁੰਨ ਬਣੇ ਤੱਥ
ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਤਲ ਹੋਏ ਹਨ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਇਹ ਘਟਨਾਵਾਂ ਉਥੇ ਹੀ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਥੇ ਜਿੱਥੇ ਦੱਸੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਸੀਐਫਐਸਐਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੱਤਿਆ ਪਾਲ ਸ਼ਰਮਾ ਦੇ ਬਿਆਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਹ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਬੱਸ ਵਿੱਚ 10 ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਸੇ ਬੱਸ ਵਿੱਚ ਗੋਲੀਆਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਮਿਲੇ ਹਨ।
ਗਵਾਹ ਡਾਕਟਰ ਜੀਜੀ ਗੋਪਾਲਦਾਸ ਅਤੇ ਫਾਰਮਾਸਿਸਟ ਡੀਪੀ ਅਵਸਥੀ ਮੁਤਾਬਕ ਘਟਨਾ ਵੇਲੇ ਨਿਊਰੀਆ ਥਾਣਾ ਮੁਖੀ ਜੀਪੀ ਸਿੰਘ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲ ਪੀਲੀਭੀਤ ਦੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਾਰਡ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਜਦਕਿ ਐਸ.ਐਚ.ਓ ਨੇ ਖੁਦ ਜੀ.ਡੀ. ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਸ ਰਾਤ ਹੋਣ ਅਤੇ ਬੀਤਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਹੁੰਦਾ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਪੋਸਟਮਾਰਟਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਡਾਕਟਰ ਵਿਮਲ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਗੋਲੀਆਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਅਤੇ ਸੱਟਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਨ, ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਸੱਟਾਂ ਦੇ ਵੀ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਨ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਫੜਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਪੀ.ਐੱਸ.ਸੀ. ਪਲਟੂਨ ਕਮਾਂਡਰ ਦਯਾਨ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਪੀਏਸੀ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਤਿੰਨਾਂ ਥਾਣਾ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਘਟਨਾ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਥਾਣੇ ਦੇ ਆਉਣ ਅਤੇ ਰਵਾਨਗੀ ਦਾ ਗਲਤ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੀਐਸਸੀ ਨੇ ਕਿਸੇ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਤਿੰਨਾਂ ਥਾਣਿਆਂ ਦੇ ਜੀਡੀ ਵਿੱਚ ਪੀਏਸੀ ਦੀ ਆਮਦ ਅਤੇ ਰਵਾਨਗੀ ਦਿਖਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਉਸ ਵੇਲੇ ਪੀਏਸੀ ਦੇ ਜਵਾਨ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਆਰਾਮ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਸਿਰਫ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਪੀਏਸੀ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ 13 ਜੁਲਾਈ 1991 ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 3 ਵਜੇ ਥਾਣੇ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਡਿਊਟੀ ਦਾ ਪਰਚਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ‘ਪੱਪੂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ‘ਚ ਹੀ ਲੱਭੋ, ਉਥੇ ਹੀ ਮਿਲੇਗਾ’, ਮਹੂਆ ‘ਤੇ ਸੀਤਾਰਮਣ ਦਾ ਪਲਟਵਾਰ
ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਇਹ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ
ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੀ ਲੋੜ ਸੀ ਕਿ ਪੀਐੱਸਸੀ ਦੇ ਆਉਣ ਅਤੇ ਜਾਣ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਸਬੰਧਤ ਥਾਣਿਆਂ ਦੇ ਜੀਡੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਥਾਣੇ ਦੀ ਜੀਡੀ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਸਮਾਂ ਦਰਜ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਤਿੰਨਾਂ ਥਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਸਮਾਂ ਦਰਜ ਕਰਨਾ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਤਲਾਂ ਨੂੰ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਵਜੋਂ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਜਾਅਲੀ ਸਬੂਤ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਉਰਫ ਨਿੰਦਰ, ਪਿਤਾ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ, ਪੀਲੀਭੀਤ, ਲਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਉਰਫ਼ ਲੱਖਾ, ਪਿਤਾ ਗੁਰਮੇਜ ਸਿੰਘ, ਪੀਲੀਭੀਤ, ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਉਰਫ ਪੱਪੂ, ਪਿਤਾ ਬਸੰਤ ਸਿੰਘ, ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ, ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਉਰਫ ਜੱਸਾ ਪੁੱਤਰ ਬਸੰਤ ਸਿੰਘ, ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਤੇ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਉਰਫ ਫੌਜੀ, ਪਿਤਾ ਅਜੈ ਨੂੰ ਬੱਸ ਤੋਂ ਉਤਾਰ ਕੇ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਵੀਡੀਓ ਲਈ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ -:
“‘ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਿਓ ਦੀ 11 ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣੀ, ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਦਵੋ ਇਜਾਜ਼ਤ’ “
